Abstract
The statement according to which contemporary polish educational studies are paradigm-based raises many important philosophical problems. One of them is the problem of intertheoretical incommensurability. The aim of the paper is to characterize the issue of incommensurability and answering the question of consequences it causes in the perspective of scientific status and practical aspects of educational studies
References
Chalmers, A. (1997). Czym jest to, co zwiemy nauką? Rozważania o naturze, statusie i metodach nauki. Wprowadzenie do współczesnej filozofii nauki. Warszawa: Wydawnictwo Siedmioróg.
Chmielewski, A. (2014). Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Chojnicki, Z. (1999). Podstawy metodologiczne i teoretyczne geografii. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Folkierska, A. (1990). Pytanie o pedagogikę. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gizbert-Studnicki, T., Dyrda, A., Grabowski, A. (2016). Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.
Hajduk, Z. (2012). Ogólna metodologia nauk. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Hałas, E. (2016). Refleksyjny podmiot w świecie społecznym. O paradygmacie i założeniach socjologii interpretacyjnej. Roczniki Nauk Społecznych, 8 (44), 35–50. http://dx.doi.org/10.18290/rns.2016.44.4-2.
Jankowski, K. (2016). Ewolucja pojęcia paradygmatu w „Strukturze rewolucji naukowych” Thomasa S. Kuhna. Σοφια, 16, 211–227. http://dx.doi.org/ 10.15584/sofia.2016.16.13.
Jodkowski, K. (1980). O dwu rodzajach niewspółmierności interteoretycznej w ujęciu Paula K. Feyerabenda. Studia Filozoficzne, 7 (176), 79–91.
Jodkowski, K. (1984a). Interpretacje Kuhnowskiej tezy o niewspółmierności paradygmatów. Roczniki Filozoficzne, 3, 173–198.
Jodkowski, K. (1984b). Teza o niewspółmierności w ujęciu Thomasa S. Kuhna i Paula K. Feyerabenda. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- -Skłodowskiej.
Jodkowski, K. (1990). Wspólnoty uczonych, paradygmaty i rewolucje naukowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Klus-Stańska, D. (2009). Paradygmaty współczesnej dydaktyki – poszukiwanie kwiatu paproci czy szansa na tożsamość teoretyczno-metodologiczną?. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 11–23). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Krause, A. (2011a). Paradygmaty w pedagogice i jej dyscyplinach szczegółowych. Studia z Teorii Wychowania, 2 (2), 71–82.
Krause, A. (2001b). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”. Kuhn, T.S. (1985). Raz jeszcze o paradygmatach. W: T.S. Kuhn, Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych (s. 406–439). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kuhn, T.S. (2001a). Przedmowa. W: T.S. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych (s. 5–17). Warszawa: Fundacja Aletheia.
Kuhn, T.S. (2001b). Struktura rewolucji naukowych, Warszawa: Fundacja Aletheia.
Kuhn, T.S. (2001c). Postscriptum. W: T.S. Kuhn, Struktura rewolucji naukowych (s. 301–360). Warszawa: Fundacja Aletheia.
Kuhn, T.S. (2003a). Współmierność, porównywalność, komunikowalność. W: T.S. Kuhn, oprac. A. Baltas, K. Gavroglu, V. Kindi, Droga po strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970–1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych” (s. 35–56). Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Kuhn, T.S. (2003b). Nauki przyrodnicze a humanistyka. W: T.S. Kuhn, oprac. A. Baltas, K. Gavroglu, V. Kindi, Droga po strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970–1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych” (s. 199–205). Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Kuhn, T.S. (2003c). Odpowiedź moim krytykom, W: T.S. Kuhn, oprac. A. Baltas, K. Gavroglu, V. Kindi, Droga po strukturze. Eseje filozoficzne z lat 1970– 1993 i wywiad-rzeka z autorem słynnej „Struktury rewolucji naukowych” (s. 117–162). Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Kupisiewicz, Cz. (1985). Paradygmaty i wizje reform oświatowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kwieciński, Z. (2011). Spory o paradygmat w pedagogice. W: Z. Kwieciński, Cztery i pół. Preliminaria – liminaria – varia (s. 370–376). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Kwieciński, Z. (2019). Edukacja w galaktyce znaczeń. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 43–53). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Leszczyński, J. (2010). O niezmienności sposobu uprawiania dogmatyki prawa. Studia Prawno-Ekonomiczne, 81, 115–129.
Masterman, M. (1970). The Nature of Paradigm. W: I. Lakatos, A.E. Musgrave (red.), Criticism and the Growth of Knowledge. Proceedings of the International Colloquium in the Philosophy of Science (s. 59–89). London: Cambridge University Press.
Milerski, B. (2011). Hermeneutyka pedagogiczna. Perspektywy pedagogiki religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie.
Niżnik, J. (1979). Idea paradygmatu w naukach społecznych. Człowiek i Światopogląd, 1, 143–150.
Pisula, W. (2006). Zachowanie się zwierząt – propozycja standardu edukacyjnego. Medycyna Weterynaryjna, 62 (2), 135–138.
Pyżalski, J. (2019). Cyfrowa pedagogika medialna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (s. 407–418). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rubacha, K. (2004). Budowanie teorii pedagogicznych. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika. Podręcznik akademicki. T. 1 (s. 59–68). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rutkowiak, J. (2009). Wielość paradygmatów dydaktyki a wspólny mianownik realności życia. Ku pytaniom o przekłady międzyparadygmatyczne. W: L. Hurło, D. Klus-Stańska, M. Łojko (red.), Paradygmaty współczesnej dydaktyki (s. 27–39). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Śliwerski, B. (2011). Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Ślusarska, B., Dobrowolska. B., Zarzycka, D. (2013). Metateoretyczny kontekst zachowań zdrowotnych w paradygmatach zdrowia. Problemy Higieny i Epidemiologii, 94 (4), 667–674.
Szychta, A. (1993). Paradygmaty w nauce rachunkowości w świetle koncepcji Thomasa S. Kuhna. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 127, 101–126