Dyskurs historiograficzny, historiozoficzny i pedagogiczny o charakterze narodowym Polaków z przełomu XIX i XX w.

Zagadnienia mentalności i właściwości charakteru narodowego aktualne były w piśmiennictwie, głównie w publicystyce historycznej i politycznej czasów nowożytnych. Istotną cechą polskiej historiografii i historiozofii XIX i początków XX w. była dyskusja o polskim charakterze narodowym. Formułowane wówczas, najczęściej niekorzystne dla Polaków, diagnozy ich charakteru narodowego, miały na celu inspirowania pożądanej i oczekiwanej w tej dziedzinie misji wychowawczej. Droga do wykorzenienia wad narodowych miała prowadzić od ich samopoznania do doskonalenia jednostkowego i społecznego.

https://doi.org/10.16926/pe.2020.13.14

Pdf

Bibliografia

Augustyniak, P. (2017). Polacy, obudźcie się. Z Wyspiańskim. Gazeta Wyborcza,

–26 listopada, s. 25–26.

Grabski, W. (1921). O własnych siłach. Zbiór artykułów na czasie. Warszawa –

Kraków – Lublin – Łódź – Paryż – Poznań – Wilno – Zakopane: Nakład Gebethnera i Wolffa.

Grabski, W. (1929). Wychowanie gospodarcze. Warszawa: Nakładem Księgarni

Hoesicka.

Grabski, W. (1935). Idea Polski. Warszawa: Skład Główny w Domu Książki Polskiej.

Grzybowski, K. (1977). Ojczyzna – naród – państwo. Warszawa: PIW.

Janion, M. (1991). Polski korowód. W: J. Tazbir (red.), Mity i stereotypy w dziejach Polski (s. 185–242). Warszawa: Wydawnictwo Interpress.

Jasińska-Kania, A. (1979). Teoretyczne i metodologiczne problemy badań charakteru narodowego. Studia Socjologiczne, 1, 5–41.

Kowalik, S. (2001). Zmiany charakteru narodowego pod wpływem procesów

globalizacji. W: M. Ziółkowski (red.), Ludzie przełomu tysiąclecia a cywilizacja przyszłości (s. 39–60). Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.

Król, M. (2017). Matka Boska bić się za nas nie będzie. Gazeta Wyborcza, 22–

lipca, s. 18.

Łepkowski, T. (1967). Polska – narodziny nowoczesnego narodu 1764–1870.

Warszawa: PWN.

Ochorowicz, J. (1986). O polskim charakterze narodowym. Wstęp i wybór tekstów L. Gawor. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza.

Panenkowa, I. (1919). Myśli o wychowaniu narodowym. Lwów: Nakładem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Rotfeld, A.D. (2018). Polska została przeorana za głęboko. Gazeta Wyborcza,

–13 maja, s. 29.

Tymieniecki, K. (1926). Cechy moralne narodu jako wynik historii. Poznań: Fiszer i Majewski Księgarnia Uniwersytecka.

Tymieniecki, K. (1926). Cechy moralne narodu jako wynik historii. Poznań: Fiszer i Majewski, Księgarnia Uniwersytecka.

Wiatr, J. (1980). Socjologia stosunków politycznych. Warszawa: PWN.

Woroniecki, J. (1918). Wstęp do nauki o charakterze polskim. W: J. Saloni (red.),

Z zagadnień wychowania narodowego. Cykl wykładów wygłoszonych w Polskim Towarzystwie Pedagogicznym w 1916/17 (s. 50–86). Lwów: nakładem

Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.

Wrzesiński, W. (1994). Polska mitologia polityczna XIX i XX wieku. W:

W. Wrzesiński (red.), Polskie mity polityczne XIX i XX wieku (s. 5–22). T. 9.

Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zarzecki, L. (1920). Charakter i wychowanie. Warszawa – Kraków – Lublin –

Łódź – Paryż – Poznań – Wilno – Zakopane: Nakład Gebethnera i Wolffa.

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.