https://doi.org/10.16926/em.2016.11.03
Filmy animowane dla dzieci zasługują na uwagę nie tylko jako utwory ukierunkowane na prze-
kazywanie treści dydaktycznych, czy też mające zapewnić najmłodszym widzom rozrywkę –
nieraz dokumentują rzeczywistość, utrwalają modę i detale architektoniczne. W przypadku zaś,
gdy pojawiają się w nich nawiązania do tradycji ludowych, pozwalają obserwować proces prze-
kształcania werbalnych form kultury w formy audiowizualne; jako jeden z tekstów kultury maso-
wej wpływają również na to, jak kształtowane są wyobrażenia na temat kultury ludowej.
Przedmiotem analizy są wybrane filmy animowane powstałe w ZSRR, Czechosłowacji i w Pol-
sce w latach 1949–1984, a zatem w czasie panowania w Europie Środkowo-Wschodniej socjali-
zmu. Pod uwagę wzięto jedynie produkcje adresowane do odbiorcy dziecięcego. Folklor muzycz-
ny pojawia się w tychże filmach w różnorodnej postaci: opracowywany bywa zgodnie z tradycja-
mi muzyki klasycznej, łączony z muzyką estradową, masową, współczesną muzyką rozrywkową,
albo wręcz przeciwnie – wykorzystywane są nagrania terenowe tradycyjnych pieśni. Zmienia się
rola nawiązań folklorystycznych. W artykule szczególna uwaga poświęcona zostaje wydźwiękowi
ideologicznemu, z jakim wiąże się wykorzystywanie muzyki ludowej w poszczególnych produk-
cjach; w filmach powstałych do „odwilży” założenia realizmu socjalistycznego wdrażane są zwy-
kle dość pieczołowicie, kolejne dekady ukazują natomiast stopniowe wychodzenie poza narzucone
dyrektywy, co zaowocowało dużą różnorodnością widoczną w odniesieniu do wszystkich kompo-
nentów filmu animowanego, w tym również – podejścia do tematyki ludowej. Zaobserwować
można też różnice w podejściu do repertuaru tradycyjnego w poszczególnych krajach – uwarun-
kowane nie tylko presją ideologiczną, ale również odmiennymi tradycjami muzycznymi.
Завантажити файли
Правила цитування
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.
English
Język Polski
Українська
