Kształtowanie się formy współczesnej sonaty gitarowej
Słowa kluczowe:
Franz Werthmüller, Alberto Ginastera, Michael Tippett, Hans Werner Henze, Sonata gitarowa, ewolucja formy, muzyka gitarowa po 1950 rokuAbstrakt
Niniejszy artykuł podejmuje temat kierunków rozwoju sonaty gitarowej po 1950 roku. Historia kształtowania się formy to proces niezwykle dynamiczny, a każda epoka przynosi wiele różnorodnych, często wzajemnie sprzecznych, punktów widzenia. W tym kontekście przeanalizowane zostały pod względem formalnym cztery sonaty gitarowe, reprezentatywne dla omawianego okresu: F. Werthmüller – Sonata A-dur op. 17, A. Ginastera – Sonata op. 47, M. Tippett – The Blue Guitar, H.W. Henze – Royal Winter Music. Jako kryterium doboru dzieł przyjęto możliwość przekrojowego omówienia głównych nurtów i spojrzeń na formę cyklu sonatowego, obecnych w literaturze gitarowej drugiej połowy XX i XXI w. W toku badań wykrystalizował się obraz sonaty jako cyklu, który daje współczesnemu kompozytorowi narzędzia do realizowania indywidualnych poszukiwań artystycznych, przy jednoczesnym zachowaniu pewnych niezmiennych cech charakterystycznych formy. W niniejszej pracy podjęto próbę zdefiniowania, czym jest owa niezachwiana tożsamość sonaty.
Bibliografia
Ginastera Alberto, Sonata op. 47, Boosey & Hawkes Inc., London 1984.
Henze Hans Werner, Royal Winter Music, B. Schott’s Söhne, Berlin 1976.
Hoppstock Tilman, Przedmowa, [w:] F. Werthmüller, Sonata in La maggiore op. 17 per chitarra, Bèrben, Ancona 1997, s. 2.
Tippett Michael, The Blue Guitar, Schott and Co. Ltd, London 1984.
Werthmüller Franz, Sonata in La maggiore op. 17 per chitarra, Bèrben, Ancona 1997.
Barr Alfred H., Picasso: Fifty Years of His Art, Simon & Schuster, New York 1946.
Burney William, Wallace Stevens, Twayne Publishers Inc., New York 1968.
Kowalska Małgorzata, ABC historii muzyki, Musica Iagiellonica, Kraków 2001.
Newman William S., The sonata in the classic era, wyd. 3, University of North Carolina Press, Asheville, NC, 1983.
Rehder Robert, The Poetry of Wallace Stevens, Macmillan Press, London 1988.
Rosen Charles, Sonata forms, W.W. Norton & Company, New York – London 1988.
Schaeffer Bogusław, Dzieje muzyki, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1983.
Fieldman Hali, Schubert’s Quartettsatz and Sonata Form’s New Way, „Journal of Musicological Research” 2002, nr 21, s. 99–146.
Kitchen John, Baroque solo keyboard music, „Early Music” 1995, t. 24, nr 4, Oxford University Press, Oxford, s. 715–717.
Opyd Jowita, O sonacie słów kilka, „Internetowa Gazeta Kulturalna Salonu Literackiego” 2018, nr 5 (37), Stowarzyszenie Salon Literacki, brak paginacji; źródło: http://salonliteracki.pl/new/archiwum/2018 [stan z 27.10.2022].
Daszkiewicz Aleksander, Idea barokowej sonaty na skrzypce solo w I połowie XX wieku, (praca doktorska pisana pod kierunkiem W. Kwaśnego) Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2022.
King Charles, Alberto Ginastera's Sonata for Guitar Op. 47: an analysis, (praca doktorska pisana pod kierunkiem: brak informacji), The University of Arizona, USA, 1992.
Orszulik Marek, Aspects of the Historical Development of Repertoire for the Guitar: A Case Study of Hans Werner Henze’s Royal Winter Music, Sonatas on Shakespearean Characters, (praca magisterska pisana pod kierunkiem D. Gramit), University of Alberta, Canada, 2016.
Roman Orlando, Performer's Guide to Michael Tippett's The Blue Guitar, (praca doktorska pisana pod kierunkiem Ch. Brewer), Florida State University, USA, 2003.
Habela Jerzy, Sonata, Słowniczek muzyczny, PWM, Kraków 1998, s. 180.
