Goplana Władysława Żeleńskiego. Kilka uwag o stylu opery

Agnieszka Zwierzycka

doi:10.16926/em.2019.14.06

Opublikowane: 2020-05-011

Tom 14 (2019)

Goplana Władysława Żeleńskiego. Kilka uwag o stylu opery

Agnieszka Zwierzycka

Edukacja Muzyczna

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.16926/em.2019.14.06

Abstrakt

W październiku 2016 roku Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie wystawił, po kilkudziesięciu latach nieobecności na scenie, Goplanę Władysława Żeleńskiego. Opera ta została przyjęta przez światową krytykę z ogromnym uznaniem, a w maju 2017 roku została uhonorowana w Londynie statuetką International Opera Awards w kategorii: dzieło odkryte na nowo. Nagroda ta była zaskoczeniem nie tylko dla polskich melomanów, lecz także muzyków. Upowszechniła się bowiem opinia o Żeleńskim jako kompozytorze konserwatywnym, którego twórczość jest jedynie wyrazem minionej epoki. Pogląd ten był powielany przez kilka pokoleń i nie mógł zostać zweryfikowany, ponieważ utwory kompozytora były bardzo rzadko wykonywane, za wyjątkiem może jego młodzieńczego dzieła – uwertury koncertowej W Tatrach i kilku pieśni. Dopiero w ostatnim okresie podjęto badania nad jego twórczością. Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie informacji dotyczących warsztatu kompozytorskiego Władysława Żeleńskiego.

Słowa kluczowe:

Władysław Żeleński, Goplana, opera liryczna, opera w Polsce

Pobierz pliki

pdf pdf (English)

Zasady cytowania

Zwierzycka, A. (2020). Goplana Władysława Żeleńskiego. Kilka uwag o stylu opery. Edukacja Muzyczna, 14, 127–153. https://doi.org/10.16926/em.2019.14.06

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Dziadek Magdalena, Polska krytyka muzyczna w latach 1890–1914. Koncepcje i zagadnienia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002.
Google Scholar

Jachimecki Zdzisław, Władysław Żeleński, wyd. 2, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1987.
Google Scholar

Jaczyński Michał, Recepcja twórczości Władysława Żeleńskiego w latach 1857–1939, Musica Iagellonica, Kraków 2017
Google Scholar

Reiss Józef, Almanach muzyczny Krakowa 1780–1914, t. 1–2, nakładem Tow. Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1939.
Google Scholar

Szopski Felicjan, Władysław Żeleński, Gebethner i Wolff, Warszawa 1928. Wypych-Gawrońska Anna, Literatura w operze: adaptacje dramatyczno-muzyczne utworów literackich w Polsce do 1918 roku, Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa 2005.
Google Scholar

Zieziula Grzegorz, Wokół opery „Goplana” Władysława Żeleńskiego: pytania o genezę i styl, [w:] O Słowackim – „umysły ludzi różne”, red. U. Makowska, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2009, s. 127–148.
Google Scholar

Zieziula Grzegorz, Wstęp, [w:] W. Żeleński, Goplana (1897), Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016, s. 11–161.
Google Scholar

Zwierzycka Agnieszka, „Goplana” – opera romantyczna Władysława Żeleńskiego, [w:] Wokalistyka i pedagogika wokalna, „Zeszyt Naukowy” nr 81, red. E. Sąsiadek, Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego, Wrocław 2001, s. 142–149.
Google Scholar

Zwierzycka Agnieszka, Goplana Władysława Żeleńskiego, [maszynopis pracy magisterskiej] Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1990.
Google Scholar

Zwierzycka Agnieszka, Pieśni solowe Władysława Żeleńskiego, Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego, Wrocław 2016.
Google Scholar

Żeleński Władysław, Nauka pierwszych zasad muzyki, Gebethner i Wolff, Warszawa 1898.
Google Scholar

Żeleński Władysław, W pięćdziesiątą rocznicę zgonu, [w:] Kompozytorzy polscy o Fryderyku Chopinie, red. M. Tomaszewski, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1964, s. 68–72.
Google Scholar

Żeleński Władysław, Roguski Gustaw, Nauka harmonji oraz pierwszych zasad kompozycyi, wyd. 2, Gebethner i Wolff, Warszawa 1899 (G. Gebethner i Spółka, Kraków 1899).
Google Scholar

Biernacki Michał Marian, Goplana, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1898, nr 746, s. 26–30.
Google Scholar

[Fa-sol], Z Filharmonii. W gabinecie dyrektora. Władysław Żeleński, „Echo Muzyczne Teatralne i Artystyczne” 1902, nr 968, s. 182.
Google Scholar

Poliński Aleksander, Goplana. Opera Władysława Żeleńskiego, „Tygodnik Ilustrowany” 1898, nr 3, s. 53–55.
Google Scholar

Tomkowicz Stanisław, Goplana. Opera Władysława Żeleńskiego, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1896, nr 670, s. 366, nr 671, s. 379–383.
Google Scholar

Tomkowicz Stanisław, Goplana. Opera Żeleńskiego, „Przegląd Polski” 1896, nr 363, s. 449–463.
Google Scholar

Żeleński Władysław, Józef Verdi, „Przegląd Polski” 1901, t. 140, s. 250–267.
Google Scholar

Kański Józef, Władysław Żeleński – Goplana, [w:] Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1978, s. 320–323.
Google Scholar

Negrey Maciej, Żeleński Władysław, [w:] Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna, red. E. Dziębowska, t. 12: W–Ż, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2012, s. 392–401.
Google Scholar