Konwersja narodowa Henryka Hubertusa Jabłońskiego – wybór, czy życiowa konieczność?

Joanna SCHILLER-RYDZEWSKA

doi:10.16926/em.2017.12.06

Opublikowane: 2019-10-041

Tom 12 (2017)

Konwersja narodowa Henryka Hubertusa Jabłońskiego – wybór, czy życiowa konieczność?

Joanna SCHILLER-RYDZEWSKA

Edukacja Muzyczna

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.16926/em.2017.12.06

Abstrakt

Henryk Hubertus Jabłoński (1915–1989) to jedna z najważniejszych postaci gdańskiego życia muzycznego powojennej doby. Kompozytor, który działał na rzecz środowiska twórców zarówno w wymiarze artystycznym, edukacyjnym, jak i organizacyjnym. Twórczość Jabłońskiego jestpolem szeroko rozpoznanym w badaniach teoretycznych i muzykologicznych. Wiele pytań nato-miast nasuwa biografia kompozytora, szczególnie w okresie przedwojennym i tuż po zakończeniu działań wojennych. Podstawowym problemem badawczym niniejszego tekstu było więc rozstrzy-gnięcie, w jakich okolicznościach i na podstawie jakich przesłanek kompozytor podjął decyzję o narodowej konwersji i zmianie personaliów z Helmut Degler na Henryk Jabłoński. W tym celu prześledzono materiały źródłowe o charakterze biograficznym, wpisując je w szeroki kontekst życia społeczno-politycznego Gdańska pomiędzy rokiem 1939 a 1948. W wyniku przeprowadzo-nych analiz decyzja kompozytora nabiera głębokiego, wielowymiarowego sensu i wpisuje się w losy gdańszczan w okresie powojennym.

Słowa kluczowe:

konwersja narodowa, kompozytor gdański,, Henryk Hubertus Jabłoński

Inne teksty tego samego autora

Joanna SCHILLER-RYDZEWSKA, Refleksja egzystencjalna i patriotyczna w twórczości Augustyna Blocha , Edukacja Muzyczna: Tom 13 (2018): "EDUKACJA MUZYCZNA" 2018, t. 13

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

SCHILLER-RYDZEWSKA, J. (2019). Konwersja narodowa Henryka Hubertusa Jabłońskiego – wybór, czy życiowa konieczność?. Edukacja Muzyczna, 12, 147–167. https://doi.org/10.16926/em.2017.12.06

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Akt zmiany nazwiska wydany przez Urząd Wojewódzki Gdański, Wydział Administracyjny, nr A.C.III-8/328/48.
Google Scholar

Dawne nagrania Studia nagrań Henryk Hubertus Jabłoński, Fonoteka, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, sygn. CX 385.
Google Scholar

Płyty winylowe firmy Deutsche Grammophon w serii Die Stimme Seines Herrn z lat 30. i 40. dwudziestego wieku o sygnaturach: B 47321, B 47343, B 47403, B 47487, B 47731.
Google Scholar

Życiorys kompozytora zachowany w Archiwum Związku Kompozytorów Polskich.
Google Scholar

Anczykowska-Wysocka Wiesława, Henryka Jabłońskiego życie z muzyką, [w:] Henryk Hubertus Jabłoński, kompozytor gdański, red. Janusz Krassowski, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Gdańsk 2009, s. 5–21.
Google Scholar

Andrzejewski Marek, Środki masowego przekazu, [w:] Historia Gdańska, t. 4, red. Edmund Cieślak, Wydawnictwa Lex, Sopot 1999, s. 277–285.
Google Scholar

Bronk Michał, Inspiracje kaszubską poezją w twórczości Henryka Hubertusa Jabłońskiego na podstawie dwóch pieśni „Uparty Michôł” i „Szëmią wałë” do słów Alojzego Nagla, komputeropis pracy licencjackiej napisanej pod kierunkiem Aleksandry Kucharskiej-Szefler, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Gdańsk 2012.
Google Scholar

Bykowska Sylwia, Rehabilitacja i weryfikacja narodowościowa ludności polskiej w województwie gdańskim po II wojnie światowej, Instytut Kaszubski, Gdańsk 2012.
Google Scholar

Danielewicz Gabriela, W kręgu Polonii gdańskiej, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 1996.
Google Scholar

Golczewski Kazimierz, Przymusowa ewakuacja z nadbałtyckich prowincji III Rzeszy 1944–1945, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1971.
Google Scholar

Golon Mirosław, Polityka radzieckich władz wojskowych i policyjnych na Pomorzu Nadwiślańskim w latach 1945–1947, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2001.
Google Scholar

Guryn Dorota, Wiolonczelowa twórczość Henryka Hubertusa Jabłońskiego, maszynopis pracy magisterskiej napisanej pod kierunkiem Antoniego Poszowskiego, Akademia Muzyczna, Gdańsk 1982.
Google Scholar

Kłoskowska Antonina, Kultury narodowe u korzeni, PWN, Warszawa 2012.
Google Scholar

Loew Peter Oliver, Gdańsk i jego przeszłość. Kultura historyczna miasta od końca XVIII w. do dzisiaj, tłum. Janusz Mosakowski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012.
Google Scholar

Mikos Stanisław, Gdańsk w okresie drugiej wojny światowej (1939–1945), [w:] Historia Gdańska, t. 4, red. Edmund Cieślak, Wydawnictwo Lex, Sopot 1999, s. 102–118.
Google Scholar

Romanow Andrzej, Struktura narodowościowa, [w:] Historia Gdańska, t. 4, red. Edmund Cieślak, Wydawnictwo Lex, Sopot 1999, s. 30–32.
Google Scholar

Weiss Katarzyna, „Swoi” i „obcy” w Wolnym Mieście Gdańsku 1920–1939, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
Google Scholar

Zwarra Brunon, Wspomnienia gdańskiego bówki, t. 1, wyd. 3, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 2013.
Google Scholar

Zwarra Brunon, Wspomnienia gdańskiego bówki, t. 3, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 1986.
Google Scholar

Zwarra Brunon, Wspomnienia gdańskiego bówki, t. 3, wyd. 3, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 2001.
Google Scholar

Zwarra Brunon, Wspomnienia gdańskiego bówki, t. 4, Wydawnictwo Marpress, Gdańsk 1996.
Google Scholar

Mokrzecki Lech, Polskie Konserwatorium Muzyczne w Gdańsku, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Pomorzoznawcze”, nr 13, Gdańsk 1966.
Google Scholar

Obniska Wanda, Henryk Jabłoński, [w:] Kompozytorzy gdańscy, red. Janusz Krassowski, Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, Gdańsk 1980, s. 107–123.
Google Scholar

Podhajski Marek, Gdańskie środowisko kompozytorskie – aktualne problemy i perspektywy rozwoju, [w:] Kultura Muzyczna Północnych Ziem Polski 3, red. Janusz Krassowski, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Gdańsk 1988, s. 235–255.
Google Scholar

Poszowski Antoni, Folklor kaszubski w twórczości kompozytorów polskich, [w:] Oskar Kolberg na Pomorzu Gdańskim, red. Mirosława Pietrzykowska, Wojewódzki Ośrodek Kultury, Gdańsk 1997, s. 155–165.
Google Scholar

Poszowski Antoni, Obraz dźwiękowy pieśni Henryka Jabłońskiego do poezji kaszubskich Alojzego Nagla, [w:] Marynistyka w muzyce, red. Janusz Krassowski, PWSM, Gdańsk 1978, s. 97–117.
Google Scholar

Poszowski Antoni, Twórczość Henryka Hubertusa Jabłońskiego integralną częścią dorobku gdańskiego środowiska kompozytorskiego, [w:] Muzyka w Gdańsku wczoraj i dziś, red. Janusz Krassowski, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Gdańsk 1988, s. 225–234.
Google Scholar

Poszowski Antoni, Twórczość wokalno-instrumentalna Henryka Hubertusa Jabłońskiego, „Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej”, nr 42, red. Eugeniusz Sąsiadek, Wrocław 1986.
Google Scholar

Romanow Andrzej, Polacy w Gdańsku w latach 1815–1939, [w:] Tożsamość miejsca i ludzi. Gdańszczanie i ich miasto w perspektywie historyczno- -socjologicznej, red. Małgorzata Dymnicka, Zbigniew Opacki, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003, s. 119–128.
Google Scholar

Rubin Grzegorz, „Pomorski szumi wiatr” na chór mieszany a cappella Henryka Jabłońskiego, [w:] Marynistyka w muzyce, red. J. Krassowski, PWSM, Gdańsk 1978, s. 119–135.
Google Scholar

Szemiel Marek, Fazy twórczości Henryka Hubertusa Jabłońskiego – propozycja klasyfikacji, „Aspekty Muzyki”, t. 2, Gdańsk 2012.
Google Scholar

Anczykowska-Wysocka, Jabłoński Henryk Hubertus, [w:] Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 2: Biogramy, red. M. Podhajski, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Gdańsk – Warszawa 2007, s. 328–330.
Google Scholar

Błaszkiewicz Teresa, Tylewski Tadeusz, [w:] Kompozytorzy polscy 1918–2000, t. 2: Biogramy, red. M. Podhajski, Akademia Muzyczna im. S. Moniuszki, Akademia Muzyczna im. F. Chopina, Warszawa – Gdańsk 2005, s. 1039– 1041.
Google Scholar

Hanuszewska Mieczysława, Schäeffer Bogusław, Jabłoński Henryk, [w:] Almanach współczesnych kompozytorów polskich, PWM, Kraków 1982, s. 76–77.
Google Scholar

Woźniak Jolanta, Jabłoński Henryk Hubertus, [w:] Encyklopedia muzyczna PWM. Część biograficzna h–j, red. E. Dziębowska, Kraków 1993, s. 382.
Google Scholar

www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=NIEMIECKA_LISTA_NARODOWO%C5 %9ACIOWA [stan z 26.08 2016].
Google Scholar

www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&id=755&view=czlowiek&lit era=11&Itemid=5&lang=pl [stan z 10.07.2016].
Google Scholar

www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=TYLEWSKI_TADEUSZ [stan z 27.08.2016].
Google Scholar