Heterogeniczność myślenia o audiacji w świetle eksploracji naukowego statusu teorii uczenia się muzyki Edwina Eliasa Gordona  – rozważania w kontekście wczesnej edukacji muzycznej

Maciej Kołodziejski

doi:10.16926/em.2020.15.04

Opublikowane: 27.10.2025 12.10.2025

Tom 15 (2020)

Heterogeniczność myślenia o audiacji w świetle eksploracji naukowego statusu teorii uczenia się muzyki Edwina Eliasa Gordona – rozważania w kontekście wczesnej edukacji muzycznej

Maciej Kołodziejski

Abstrakt

Z uwagi na coraz częstsze podejmowanie przez akademików badań naukowych nad procesami nauczania i uczenia się muzyki zakłada się, że procesy te podlegają takim samym rygorom metodologicznym jak i inne, pochodzące z różnych dziedzin i dyscyplin, szczególnie w przypadku badań zorientowanych na strategie ilościowe. Stąd potrzeba wnikliwej analizy teoretycznej, zadomowionej na rynku polskim od ponad dwudziestu lat, teorii uczenia się muzyki, autorstwa Edwina E. Gordona w kontekście jej funkcjonalności w konstruowaniu badań. Autor artykułu nakreśla osobliwe analizy teorii uczenia się pod kątem jej racjonalności naukowej, zaplecza teoretycznego i praktycznego oraz dokonuje wybiórczej deskrypcji jej podstawowych pojęć w aspekcie podejmowania eksploracji badawczych. Okoliczność ta ma sprzyjać projektowaniu, konceptualizacji i operacjonalizacji wysiłków badawczych naukowców w obrębie zwłaszcza wczesnej edukacji muzycznej i szeroko pojętej pedagogiki muzyki.

Słowa kluczowe:

pedagogika muzyki, wczesna edukacja muzyczna, teoria uczenia się muzyki,, audiacja, badania edukacyjne

Podobne artykuły

1-10 z 112 Następny

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Inne teksty tego samego autora

Maciej Kołodziejski, Zdolności muzyczne ustabilizowane a gotowość do improwizacji harmonicznej i rytmicznej u osób dorosłych w badaniach transwersalnych , Edukacja Muzyczna: Tom 14 (2019): "EDUKACJA MUZYCZNA" 2019, t. 14

Pobierz pliki

pdf pdf (Angielski)

Zasady cytowania

Heterogeniczność myślenia o audiacji w świetle eksploracji naukowego statusu teorii uczenia się muzyki Edwina Eliasa Gordona – rozważania w kontekście wczesnej edukacji muzycznej. (2025). Edukacja Muzyczna, 15, 191-246. https://doi.org/10.16926/em.2020.15.04

Cited by / Share

Jak cytować

Pobierz cytowania

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ary Donald, Jacobs Lucy Cheser, Sorensen Chris, Introduction to Research in Education, Wadsworth, Belmont 2006, 2010.
Google Scholar

Bluestine, Eric M., The Ways Children Learn Music: An Introduction and Practical Guide to Music Learning Theory, GIA Publications Inc., Chicago 2000. Brzezińska Anna, Społeczna psychologia rozwoju, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
Google Scholar

Brzeziński Jerzy, Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2000.
Google Scholar

Cohen Louis, Manion Lawrence, Morrison Keith, Research Methods in Education, sixth edition, Routlege, New York 2007.
Google Scholar

Cohen Douglas and Brooklyn College Library and Academic IT, Music: Its Language, History, and Culture” (2015). CUNY Academic Works.
Google Scholar

Creswell John W., Research design. Qualitative, Quantitative, and Mixed Met- hods Approaches. Third Edition, SAGE, Los Angeles – London – New Delhi – Singapore 2009.
Google Scholar

Elliott David J., Silverman Marissa, Music Matters: A Philosophy of Music Edu- cation, 2nd Edition, Oxford University Press, New York 2015.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Buffalo Music Learning Theory: Resolutions and Beyond, GIA Publications Inc., Chicago 2006.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Discovering Music from the Inside Out: An Autobiography, revised edition, GIA Publications Inc., Chicago 2014.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Music education research. Taking a panoptic measure of reality, GIA Publication Inc., Chicago 2005.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Roots of music learning theory and audiation, GIA Publi- cations, Chicago 2011.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Sekwencje uczenia się w muzyce. Umiejętności, zawartość i motywy, WSP, Bydgoszcz 1999.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, The Aural/Visual Experience of Music Literacy. Reading & Writing Music Notation, GIA Publications Inc., Chicago 2004.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Umuzykalnienie niemowląt i małych dzieci, Wydawnictwo Zamiast Korepetycji, Kraków 1997.
Google Scholar

Gordon Edwin Elias, Woods David G., Zanurz się w program nauczania muzyki. Działania w kolejności uczenia się. Podręcznik dla nauczycieli, Wydawnictwo WSP, Bydgoszcz 1999.
Google Scholar

Grobler Adam, Metodologia nauk, Wydawnictwo Znak, Kraków 2006.
Google Scholar

Gutek Gerald L., Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji, GWP, Gdańsk 2003.
Google Scholar

Hess Lisa M., Learning in a Musical Key: Insight for Theology in Performative
Google Scholar

Mode, Princeton Theological Monograph Series, Wipf & Stock Pub, 2011. Hoffer Charles R., Abeles Harold F., Klotman Robert H., Foundations of Music Education, Cengage Gale, 1994.
Google Scholar

Kataryńczuk-Mania Lidia, Kołodziejski Maciej, Kisiel Mirosław, Orientacje w metodologii badań muzyczno-edukacyjnych, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii UZ, Zielona Góra 2018.
Google Scholar

Klus-Stańska Dorota, Konstruowanie wiedzy w szkole, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 2002.
Google Scholar

Klus-Stańska Dorota, Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, PWN, Warszawa 2018.
Google Scholar

Konarzewski Krzysztof, Jak uprawiać badania oświatowe. Metodologia praktyczna, WSiP, Warszawa 2000.
Google Scholar

Podstawy teorii uczenia się muzyki według Edwina E. Gordona, red. E.A. Zwolińska, Wydawnictwo AB, Bydgoszcz 2000.
Google Scholar

Popper Karl, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Rószkiewicz Małgorzata, Perek-Białas Jolanta, Więziak-Białowolska Dorota, Zięba-Pietrzak Agnieszka, Projektowanie badań społeczno-ekonomicznych. Rekomendacje i praktyka badawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.
Google Scholar

Rubacha Krzysztof, Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Google Scholar

Scruton Roger, Przewodnik po filozofii dla inteligentnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Google Scholar

Shuter-Dyson Rosamund, Gabriel Clive, Psychologia uzdolnienia muzycznego, WSiP Warszawa 1989.
Google Scholar

Sloboda John, Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki, AMFC, Warszawa 2002.
Google Scholar

Słownik filozofii, red. A. Andruszkiewicz, Świat Książki, Warszawa 2004.
Google Scholar

Such Jan, Szcześniak Małgorzata, Filozofia nauki, Wydawnictwo UAM, Poznań 2006.
Google Scholar

Swanwick Keith, Music, mind, and education, Roultedge & Falmer, London – New York 1988.
Google Scholar

Teaching General Music: Approaches, Issues, and Viewpoints, red. C.R. Abril, B.M. Gault, Oxford University Press, New York 2016.
Google Scholar

Teoria uczenia się muzyki według Edwina E. Gordona. Materiały z II seminarium autorskiego w Krynicy – 27 kwietnia – 3 maja 1995 roku, red. E.A. Zwolińska, Wydawnictwo WSP i AM, Bydgoszcz – Warszawa 1995.
Google Scholar

Weiner, Agnieszka, Kompetencje muzyczne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Determinanty, zależności, perspektywy rozwoju, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
Google Scholar

Wilson Suzanne M., Peterson Penelope L., Theories of Learning and Teaching. What Do They Mean for Educators?, National Education Association, Washington 2006.
Google Scholar

Bada Steve Olusegun, Constructivism Learning Theory: A Paradigm for Tea- ching and Learning, „Journal of Research & Method in Education” (IOSR-JRME) 2015, vol. 5, issue 6, Ver. I, s. 66–70.
Google Scholar

Beall Gretchen, Learning Sequences and Music Learning, „The Quarterly” 1991, 2(1–2), s. 86–96.
Google Scholar

Bielawa Anna, Postrzeganie i rozumienie jakości – przegląd definicji jakości, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania” 2011, nr 21, s. 143–152.
Google Scholar

Bonna Beata, Audiacyjny model edukacji muzycznej, „Aspekty Muzyki” 2018, t. 8, s. 105–128.
Google Scholar

Bonna Beata, Research on the applications of E.E. Gordon’s Theory of music learninb in the music education in Poland, „Kultura i Edukacja” 2013, nr 6 (99), s. 66–87.
Google Scholar

Bresler Liora, Teacher Knowledge in Music Education Research, „Bulletin of the Council for Research in Music Education” 1993, no. 118, s. 1–20.
Google Scholar

Brzeziński Jerzy M., O osobliwościach metodologicznych badań naukowych i diagnostycznych prowadzonych przez psychologów klinicznych, „Roczniki Psychologiczne” 2016, XIX, 3, s. 437–452.
Google Scholar

Byrd Maurice Elton, Gordon’s sequential music learning and its applicability to general music, „The Quarterly” 1991, 2(1–2), ss. 59–62.
Google Scholar

Christensen Jonas, A critical reflection of bronfenbrenner’s development ecology mode, „Problems of Education in the 21st Century” 2016, vol. 69, s. 22–28.
Google Scholar

Colwell Richard, Abrahams Frank, Edwin Gordon’s Contribution: An Appraisal, „The Quarterly Journal for Music Teaching and Learning” 2010, no. 1–2, s. 18–36.
Google Scholar

Eisner Elliot W., Qualitative Research in Music Education: Past, Present, Perils, Promise, „Bulletin of the Council for Research in Music Education” 1996, no. 130, s. 8–16.
Google Scholar

Fritz Thomas H., Schmude Paul, Jentschke Sebastian, Friederici Angela D., Ko- elsch Stefan, From Understanding to Appreciating Music Cross-Culturally, „PLoS ONE” 2013, 8(9), e72500. https://doi.org/10.1371/journal.pone. 0072500.
Google Scholar

Gordon Edwin E., Audiation, Music Learning Theory, Music Aptitude, and Cre- ativity, „Suncoast Music Education Forum on Creativity” 1989, s. 75–81. Gordon Edwin E., Taking a Look at Music Learning Theory: An Introduction,
Google Scholar

„General Music Today” 1995, vol. 8, nr. 2, s. 2–8.
Google Scholar

Grant Cynthia, Osanloo Azdeh, Understanding, selecting, and integrating a the-
Google Scholar

oretical framework in dissertation research: creating the blueprint for your „house”, „Administrative Issues Journal: Connecting Education, Practice, and Research” 2014, vol. 4, issue 2, s. 12–26. DOI: 10.5929/2014.4.2.
Google Scholar

Harinie Luluk Tri, Sudiro Achmad, Rahayu Mintarti, Fatchan Achmad, Study of the Bandura’s Social Cognitive Learning Theory for the Entrepreneurship Learning Process, „Social Sciences” 2017, vol. 6, no. 1, s. 1–6; http://dx.doi.org/10.11648/j.ss.20170601.11.
Google Scholar

Hinduja Sameer, Ingram Jason R., Social learning theory and music piracy: the differential role of online and offline peer influences, „Criminal Justice Studies” 2009, 22, 4, s. 405–420.
Google Scholar

Kantor-Martynuska Joanna, Emotional responses to music: interaction of musical, individual and situational factors, „Studia Psychologiczne” 2016, 54(1), s. 47–63.
Google Scholar

Kołodziejski Maciej, Trzos Paweł A., Środowiskowy wymiar uczenia się muzyki w kontekście rozwoju audiacji, „Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne” 2013, nr 22, s. 163–178.
Google Scholar

Leonhard Charles, Colwell Richard J., Research in music education, „Review of Research in Visual Arts Education” 1976, vol. 3, no. 1, s. 65–84.
Google Scholar

Lewowicki Tadeusz, O pryncypiach metodologicznych – wspomnienia czy stan- dardy uprawiania nauki?, „Ruch Pedagogiczny” 2016, nr 1, s. 5–15.
Google Scholar

Luce David W., Music Learning Theory and Audiation: Implications for Music Therapy Clinical Practice, „Music Therapy Perspectives” 2004, vol. 22, issue 1, s. 26–33.
Google Scholar

Marszał Artur, Proces zarządzania z wykorzystaniem innowacji społecznych w firmie – facylitacja, „Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie” 2018, nr 29, s. 30–47.
Google Scholar

Motycka Alina, Rozważania dotyczące statusu teorii naukowej, „Roczniki Filozoficzne” 2006, t. 54, nr 2, s. 163–174.
Google Scholar

Muszyński Marcin, Edukacja i uczenie się – wokół pojęć, „Rocznik Andragogiczny” 2014, nr 21, s. 77–88.
Google Scholar

Pusic Martin V., Boutis Kathy, McGaghie Willam C., Role of Scientific Theory in Simulation Education Research, „Simulation in Healthcare” 2018, vol. 13, issue 3S, s. 7–14.
Google Scholar

Ravignani Andrea, Thompson Bill, Filippi Piera, The Evolution of Musicality: What Can Be Learned from Language Evolution Research?, „Frontiers in Neuroscience” 2018, vol. 12, article 20, s. 1–7.
Google Scholar

Read Kathlyn L., Understanding Theory: The First Step in Learning About Re- search, „The American Joumal of Occupational Therapy” 1984, vol. 38, nr. 10, s. 677–682.
Google Scholar

Reite Bernd, Theory and Methodology of Exploratory Social Science Research, „International Journal of Science and Research Methodology” 2017, vol. 5, issue 4, s. 130–150.
Google Scholar

Rubacha Krzysztof, Standardy badań społecznych. Problematyzowanie praktyki edukacyjnej, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2013, nr 16 (1), s. 43–51. Sadowski Adam, Szydlik Anna, Poznanie naukowe i kanony nauki, „Optimum. Studia Ekonomiczne” 2016, nr 2 (80), s. 55–68.
Google Scholar

Smith Bret P., Goal orientation, implicit theory of ability, and collegiate instru-
Google Scholar

mental music practice, „Psychology of Music” 2005, 33(1), s. 36–57. Smolej Fritz Barbara, Peklaj Cirila, Processes of self-regulated learning in music theory in elementary music schools in Slovenia, „International Journal of Mu- sic Education” 2011, 29(1), s. 15–27.
Google Scholar

Sosnowski Tytus, Doceńmy badania eksploracyjne, „Roczniki Psychologiczne” 2012, t. 15, nr 3, s. 51–55.
Google Scholar

Stokes W. Ann, Is Edwin Gordon’s Learning Theory a Cognitive One?, „Philo- sophy of Music Education Review” 1996, vol. 4, no. 2, s. 96–106.
Google Scholar

Strawiński Witold, Funkcja i cele nauki – zarys problematyki metodologicznej, „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2011, nr 3 (189), s. 321–335.
Google Scholar

Suświłło Małgorzata, Podstawy rozwijania muzykalności dziecka – implikacje dla edukacji, „Aspekty Muzyki” 2018, t. 8, s. 39–65.
Google Scholar

Gates, Terry John, Music Participation: Theory, Research, and Policy, „Bulletin of the Council for Research in Music Education” 1991, no. 109, s. 1–35. Trzos Paweł A., Gordonian Implications in Polish music pedagogy: Bydgoszcz
Google Scholar

School Model, „Review of Artistic Education” 2015, issue 9–10, s. 128–136. Trzos Paweł A., O dojrzałości muzycznej w kontekście rozwoju audiacji, „Przegląd Pedagogiczny” 2018, nr 1, s. 56–68.
Google Scholar

Trzos Paweł A., Pedagogika muzyki w kręgu zainteresowania nauczycieli muzyki.
Google Scholar

Wybrane rekomendacje dla wczesnej edukacji, „Aspekty Muzyki” 2018, t. 8, s. 151–171.
Google Scholar

Varkøy Øivind, The role of music in music education research: Reflections on
Google Scholar

musical The role of music in music education research: Reflections on musi- cal experience, „Nordic Research in Music Education” 2009, vol. 11, s. 33– 48.
Google Scholar

Wacker John G., A definition of theory: research guidelines for different theory- building research methods in operations management, „Journal of Operations Management” 1998, no. 16, s. 361–385.
Google Scholar

Walters Darrel L., Edwin Gordon’s Music Aptitude Work, „The Quarterly” 1991, vol. 2, nr. 1–2, s. 64–72.
Google Scholar

Weiner Agnieszka, Badanie jako akt twórczy – refleksje na marginesie raportu z ogólnopolskich badań kompetencji muzycznych absolwentów I etapu edukacyjnego, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2019, t. 38, z. 1, s. 23–40.
Google Scholar

Welch Graham Frederick, Addressing the multifaceted nature of music educa- tion: An activity theory research perspective, „Research Studies in Music Education” 2007, 28(1), s. 23–37.
Google Scholar

Williams Carrie, Research Methods, „Journal of Business & Economic Research” 2007, vol. 5, nr. 3, s. 65–72.
Google Scholar

Woodford Paul G., Evaluating Edwin Gordon’s Music Learning Theory from a Critical Thinking Perspective, „Philosophy of Music Education Review” 1996, vol. 4, no. 2, s. 83–95.
Google Scholar

Grusec Joan E., Social learning theory and developmental psychology: The lega-
Google Scholar

cies of Robert R. Sears and Albert Bandura, [w:] A century of developmental psychology, red. R.D. Parke, P.A. Ornstein, J.J. Rieser, C. Zahn-Waxler, American Psychological Association 1994, s. 473–497.
Google Scholar

Jordan-Szymańska Anna, Pojęcie myślenia muzycznego w psychologii muzyki, [w:] Myślenie muzyczne a metoda solmizacji relatywnej. Wokół Kodálya, red. M. Jankowska, W. Jankowski (red.), Wydawnictwo AMFC, Warszawa 1998, s. 42–49.
Google Scholar

Klus-Stańska Dorota, W stronę dydaktyki interakcyjnej, [w:] Nauczyciel i uczeń w przestrzeniach szkoły, red. M. Nowicka, UWM, Olsztyn 2002, s. 56–64.
Google Scholar

Kucner Andrzej, Spor o poznawalność świata, [w:] Podstawy filozofii, red. S. Opara, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 1999, s. 9–19.
Google Scholar

Näätänen Risto, Percepcja dźwięków mowy przez ludzki mózg: dane elektrofizjologiczne, [w:] Psychologia różnic indywidualnych, red. M. Marszał-Wiśniewska, T. Klonowicz, M. Fijałkowska-Stanik, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003, s. 22–36.
Google Scholar

Opara Stefan, Przedmiot i sposoby uprawiania filozofii, [w:] Podstawy filozofii, red. S. Opara, Wydawnictwo UWM, Olsztyn 1999, s. 9–19.
Google Scholar

Piekarski Jacek, Urbaniak-Zając Danuta, Dyskusja o wiarygodności akademickich dyscyplin wiedzy ‒ wprowadzenie, [w:] Wiarygodność akademicka w edukacyjnych praktykach, red. J. Piekarski, D. Urbaniak-Zając, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2016, s. 7–18.
Google Scholar

Plucińska Dorota, Proksemika a praktyka edukacyjna, [w:] Twórcza codzienność w kształceniu i wychowaniu. Teoria i praktyka edukacyjna, red. M. Koło- dziejski, Wydawnictwo AH, Pułtusk 2014, s. 137–146.
Google Scholar

Rutkowski Joanne, Music Learning Theory and Gordon’s Model in Teacher Education, [w:] The development and Practical Application of Music Learning Theory, red. M. Runfola, C. Crump Taggart, GIA Publications Inc., Chicago 2005, s. 327–344.
Google Scholar

Sloboda John, Wstęp do wydania polskiego, [w:] Umysł muzyczny. Poznawcza psychologia muzyki, Wydawnictwo AMFC, Warszawa 2002, s. IX–XI.
Google Scholar

Stachowski Ryszard, Lew S. Wygotski – prekursor psychologii o dwóch obliczach, [w:] Lew S. Wygotski, Wybrane prace psychologiczne II: dzieciństwo i dorastanie, red. A. Brzezińska, M. Marchow, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2002, s. 19–40.
Google Scholar

Taetle Laurie, Cutietta Robert, Learning Theories as Roots of Current Musical Practice and Research, [w:] The new handbook of research on music teaching and learning: A project of the Music Educators National Conference, red. R. Colwell, C.P. Richardson, Oxford University Press, Oxford – New York 2002, s. 279–298.
Google Scholar

Taggart Cynthia C., Music Learning Theory, [w:] Teaching General Music, red. C.R. Abril, B.M. Gault, Oxford University Press 2016.
Google Scholar

https://giml.org/ [dostęp: 29.11.2019]. https://sjp.pwn.pl/sjp/ekstrapolacja;2556323.html [dostęp: 29.11.2019]. https://www.britannica.com/science/scientific-theory [dostęp: 28.11.2019]. Essays, UK. (November 2018). Relationship between Theory And Research. Re-
Google Scholar

trieved from https://www.ukessays.com/essays/psychology/what-is-the-relationship-between-theory-and-research-psychology-essay.php?vref=1 [do- stęp: 29.11.2019].
Google Scholar

http://stareaneksy.pwn.pl/pedagogika/index.php?id=9&od=552 [dostęp: 28.11. 2019].
Google Scholar

Federica Caruso, Tania Di Mascio, Marco Pennese, Gamify the Audiation: the CrazySquare project, https://www.researchgate.net/publication/333349650 _Gamify_the_Audiation_The_CrazySquare_Project [dostęp: 10.12.2019].
Google Scholar

https://giml.org/ [dostęp: 30.11.2019].
Google Scholar