Nauczyciel – dylematy związane z wykonywaniem roli zawodowej
DOI:
https://doi.org/10.16926/p.2019.28.05Słowa kluczowe:
nauczyciel, rola zawodowa, etyka, wychowanie, edukacjaAbstrakt
In the course of the research carried out by the author, taking into account the extremely complex and multifaceted nature of teachers' work, the thesis was accepted that regardless of the type of schools in which teachers work, they struggle with various dilemmas. However, the number and "strength" of these dilemmas increases with the need for the implementation of the teacher to fulfill the role of educator. Presentation of dilemmas chosen by the author related to the teacher's professional role was accepted as the main goal of this study. In confirmation of the accepted thesis, they allowed the author: literature review on pedeutology, own experience related to work as an academic teacher and interviews with many teachers of primary, middle and high schools. Numerous conversations with teachers have confirmed the correctness that the higher the level of education, the teachers report fewer dilemmas regarding the implementation of their professional role. Reflections on dilemmas concerning the role of teachers are interdisciplinary in the author's opinion - they are inseparably connected with transformations of economic, legal, cultural, social, demographic and psychological nature, etc.
Bibliografia
Badziukiewicz B., Sałasiński M., Vademecum wychowawcy, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa 2015.
Bauman Z., Globalizacja – i co z tego dla ludzi wynika, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2000.
Dereń E., Nauczyciel - zawód czy misja i powołanie?, [on-line:] https://sites.google.com/site/ksztalcenienauczycieli/nauczyciel---zawod-czy-misja-i-powolanie [dostęp 10.07.2018].
Dereń E., Quo vadis, edukacjo nauczycielska?, [on-line:] https://sites.google.com/site/ksztalcenienauczycieli/quo-vadis-edukacjo-nauczycielska [dostęp 10.07.2018].
Dróżka W., „Jak pokonać siłą własną”? Relacje nauczyciele - uczniowie w świetle pamiętników nauczycieli, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Encyklopedia Pedagogiczna, red. W. Pomykało, Fundacja INNOWACJA, Warszawa 1997.
Folkierska A., Jaka filozofia, jaka pedagogika?, [w:] Filozofia a pedagogika. Studia i szkice, red. P. Dehnel, G. Gutowski, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2005.
Grzegorzewska M. K., Stres w zawodzie nauczyciela. Specyfika, uwarunkowania i następstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.
Hreciński P., Wypalenie zawodowe nauczycieli, Wyd. Difin, Warszawa 2016.
Jak być dobrym nauczycielem – wychowawcą. Innowacyjne praktyki pedagogiczne szansą rozwoju oświaty, Projekt UE - EFS, Ryki 2010.
Jezierska-Wiejak E., Wychowanie w szkole w refleksjach nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, [w:] Czas na wychowanie III. Złożona realność wychowania, red. B. Piątkowska, Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Wałbrzych 2013.
Judycki St., Wolność i wychowanie, [w:] Filozofia a pedagogika. Studia i szkice, red. P. Dehnel, P. Gutowski, Dolnośląska Szkoła Wyższa, Wrocław 2005.
Kempa G., Sylwetka nauczyciela wychowawcy szkół średnich Drugiej Rzeczy pospolitej źródłem inspiracji dla współczesnej pedeutologii, [w:] Współczesny nauczyciel w koncepcjach pedeutologicznych i praktyce edukacyjnej, red. D. Ekiert-Oldroyd, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
Komar W., Dramat zawodności nauczycielstwa – dylematy genezy i przyczyn (refleksje w kręgu „prowokacji”), [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Kotusiewicz A. A., O co pyta współczesna pedeutologia?, [w:] Nauczyciel akademicki w refleksji nad własną praktyką edukacyjną, red. A. A. Kotusiewicz, G. Koć-Seniuch, Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”, Warszawa 2008.
Kropiwnicki J., Wołanie o etykę zawodową, „Nowe w Szkole”, 2005, nr 7-8.
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012.
Kwiatkowska H., Pedeutologia, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Lorek K., Nauczyciel (zdolny) w przestrzeni współczesnej edukacji, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, Kalisz 2011.
Lun Yu, Konfucjusz, Dialogi, Biblioteka Filozofów, Wyd. Hachette, Warszawa 2008.
Magdzińska M., Ideał postawy nauczyciela - wychowawcy w poglądach Janusza Korczaka, [on-line:] http://www.profesor.pl/publikacja,7404,Artykuly,Ideal-postawy-nauczyciela-wychowawcy-w-pogladach-Janusza-Korczaka [dostęp 10.07.2018].
Matusz-Rżewska A., Nauczyciel – uczeń. O paradoksach wzajemnej komunikacji, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Miko-Giedyk J., Prywatno-publiczne „zaplątanie” – palący problem współczesnych nauczycieli, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Nawrocki R., Korozja tożsamości nauczyciela. Rzecz o relacji między sferami prywatną i publiczną, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Pamkowska D., Pedagogika dla nauczycieli w praktyce. Materiały metodyczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008.
Pedagogika. Leksykon, red. B. Milerski, B. Śliwerski B., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Piątkowska B., Wychowanie w ponowoczesnej rzeczywistości – między zwątpieniem a nadzieją, [w:] Czas na wychowanie – główne konteksty i uwarunkowania, red. B. Piątkowska, Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Wałbrzych 2009.
Piątkowska B., Złożona przestrzeń życia współczesnego człowieka – złożona realność wychowania, [w:] Czas na wychowanie III. Złożona realność wychowania, red. B. Piątkowska, Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Wałbrzych 2013.
Ptak M., Osoba nauczyciela – wychowawcy w dokumentach normatywnych. Pedeutologiczna ex post i ex ante, Agencja Wydawnicza ARGI, Poznań 2013.
Sikorski M., Rozważania o kwalifikacjach pedagogicznych nauczyciela, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej”, 2006, nr 2.
Śliwerski B., Nauczyciele w gorsecie MENowskich regulacji, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2015.
Włodarski Z., Człowiek jako wychowawca i nauczyciel, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1992.
Wołodźko E., Rola nauczyciela akademickiego w kształtowaniu samodzielności studentów, „Pedagogika Szkoły Wyższej” 2003, nr 21.
Źródła internetowe:
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/nauczanie;4009279.html [dostęp 10.07.2018]
