Postawy rodzicielskie a postrzeganie szans i zagrożeń wynikających z używania nowych technologii przez dzieci w wieku przedszkolnym
DOI:
https://doi.org/10.16926/Słowa kluczowe:
dzieci w wieku przedszkolnym, nowe technologie, postawy rodzicielskie, średnie dzieciństwoAbstrakt
Współcześnie dzieci w wieku przedszkolnym coraz wcześniej i częściej korzystają z technologii ekranowych. Rodzice decydują o zakresie i formie tego kontaktu, kierując się własnymi postawami wychowawczymi. Celem badania było sprawdzenie, czy istnieje związek pomiędzy postawami rodzicielskimi a oceną szans i zagrożeń rozwojowych związanych z technologią. W badaniu wzięło udział 132 rodziców dzieci w wieku 3–6 lat. Wykorzystano skalę postaw rodzicielskich (Plopa, 2011) oraz autorski kwestionariusz szans i zagrożeń. Wyniki pokazały, że ojcowie o autonomicznej postawie dostrzegają mniej zagrożeń, a ogólnie – ojcowie częściej niż matki postrzegają technologie jako potencjalne źródło ryzyka. U matek i rodziców dzieci starszych zaobserwowano ujemną zależność między oceną szans i zagrożeń. Podkreśla to znaczenie roli ojców w mediacji technologicznej oraz sugeruje, że matki mogą częściej traktować media jako narzędzie organizacji codzienności.
Bibliografia
Ajlouni, K.I., Aljarrah, A. (2011). The Impact of Using the KidSmart Program on Facilitating Children’s Access and Use of ICT Tools According to Jordanian Public Kindergarten Teachers ’Viewpoint. Education, 132(2), 241–261.
Akacem, L.D., Wright, K.P., LeBourgeois, M.K. (2018). Sensitivity of the circadian system to evening bright light in preschool-age children. Physiological Reports, 6(5), e13617; https://doi.org/10.14814/phy2.13617.
Basińska, A. (2012). Odkrywanie świata: O aktywności poznawczej dziecka w przestrzeni edukacyjnej środowiska = Discovering the world: child’s cognitive activity in local environment’s educational space (Wydanie I). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology, 4(1, Pt.2), 1–103; https://doi.org/10.1037/h0030372.
Bedford, R., Saez De Urabain, I.R., Cheung, C.H.M., Karmiloff-Smith, A., Smith, T.J. (2016). Toddlers ’Fine Motor Milestone Achievement Is Associated with Early Touchscreen Scrolling. Frontiers in Psychology, 7; https://doi.org/ 10.3389/fpsyg.2016.01108.
Konca, A.S. (2022). Digital Technology Usage of Young Children: Screen Time and Families. Early Childhood Education Journal, 50(7), 1097–1108; https://doi. org/10.1007/s10643-021-01245-7.
Lissak, G. (2018). Adverse physiological and psychological effects of screen time
on children and adolescents: Literature review and case study. Environmen-
tal Research, 164, 149–157; https://doi.org/10.1016/j.envres.2018.01.015.
Livingstone, S., Franklin, K. (2018). Families with young children and ‘screen
time’. Journal of Health Visiting, 6(9), 434–439; https://doi.org/10.12968/
johv.2018.6.9.434.
McArthur, B.A., Tough, S., Madigan, S. (2022). Screen time and developmental
and behavioral outcomes for preschool children. Pediatric Research, 91(6),
1616–1621; https://doi.org/10.1038/s41390-021-01572-w.
Makaruk, K., Wójcik, S. (2017). Dorośli w wychowaniu małych dzieci do życia
w świecie nowych technologii. W: J. Pyżalski (red.), Małe dzieci w świecie
technologii informacyjno-komunikacyjnych: Pomiędzy utopijnymi szansami
a przesadzonymi zagrożeniami. Łódź, Poznań: Wydawnictwo Eter – Flowmo-
tion Jakub Podgórski.
Mercer, N., Fernandez, M., Dawes, L., Wegerif, R., Sams, C. (2003). Talk about
texts at the computer: Using ICT to develop children’s oral and literate abil-
ities: Texts at the Computer. Reading, 37(2), 81–89; https://doi.org/10.
1111/1467-9345.3702006.
Mustonen, R., Torppa, R., Stolt, S. (2022). Screen Time of Preschool-Aged Chil-
dren and Their Mothers, and Children’s Language Development. Children,
9(10), 1577; https://doi.org/10.3390/children9101577.
Plopa, M. (2011). Psychologia rodziny: Teoria i badania. Kraków: Impuls.
Pyżalski, J. (red.). (2017). Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komu-
nikacyjnych: Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami.
Łódź; Poznań: Wydawnictwo „Eter” – Flowmotion Jakub Podgórski.
Pyżalski, J., Klichowski, M. (2014). Technologie informacyjno-komunikacyjne
a dzieci w wieku przedszkolnym – model szans i zagrożeń. W: J. Morbitzer,
E. Musiał (red.), Człowiek, media, edukacja. Kraków: Katedra Technologii
i Mediów Edukacyjnych. Uniwersytet Pedagogiczny.
Rideout, V. (2017). The Common Sense census: Media use by kids age zero to
eight. San Francisko, CA: Common Sense Media.
Rideout, V., Robb, M.B. (2020). The Common Sense census: Media use by kids
age zero to eight. San Francisko, CA: Common Sense Media.
Strouse, G.A., Ganea, P.A. (2017). Parent–Toddler Behavior and Language Differ
When Reading Electronic and Print Picture Books. Frontiers in Psychology, 8,
677; https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00677.
Twenge, J.M., Campbell, W.K. (2018). Associations between screen time and
lower psychological well-being among children and adolescents: Evidence
from a population-based study. Preventive Medicine Reports, 12, 271–283;
