Elementary educational system of the Częstochowa administrative unit in the light of reports to school (1817-1832)
DOI:
https://doi.org/10.16926/p.2019.28.24Keywords:
Częstochowa, primary education, educationAbstract
When the Kingdom of Poland was created in 1815, the educational matters were in the hands of the Government Commission for Religion and Public Education. In the early years, especially thanks to the activity of a minister Stanisław Kostka Potocki, the number of elementary schools grew. However, it did not last long as straight after him leaving service the situation changed. From the beginning of the 20s of the 19th century, elementary education was on the decline. This fact is confirmed by reports from the Częstochowa administrative unit, from the years 1817-1832. They clearly describe fundamental issues of the contemporary system of education. Above all, it lacked new school buildings and older buildings needed renovating urgently. In this situation, a rented room or a cottage frequently served as school premises. Accommodation conditions were rather poor. Additionally, there were not enough teachers. Not everyone wanted to teach in the country due to unfavourable circumstances. The teacher’s salary was low, often irregularly paid and sometimes not paid at all. Apart from this, it was difficult to work and expect any progress when parents did not send their children to school. As a result some schools were closed.
References
Źródła archiwalne:
Archiwum Archidiecezjalne w Częstochowie, Rescrypta i okólnik względem szkół elementarnych w dekanacie częstochowskim będących 1817-1820, sygn. I 227 (dawna 256).
Archiwum Archidiecezjalne w Częstochowie, Tabele i raporta szkół elementarnych powiatu częstochowskiego 1817-1832, sygn. I 228 (dawna II 257).
Źródła drukowane:
Lipiec J., Materiały do dziejów szkolnictwa i oświaty ludowej w okręgu częstochowskim w wieku XIX, „Ziemia Częstochowska” 1965, t. V.
Niemcewicz J.U., Pamiętniki czasów moich, wyd. nakł. Karola Ursyna Niemcewicza, Paryż 1848.
Pamiętniki Kajetana Koźmiana, obejmujące wspomnienia od roku 1780 do 1815, wyd. Jan Konstanty Żupański, Poznań 1858.
Teksty źródłowe do dziejów regionu częstochowskiego, pod red. A. J. Zakrzewskiego, z. 3: szkolnictwo elementarne, wyd. WSP w Częstochowie, Częstochowa 1996.
Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego, t. 1, wyd. Jan Jaworski, Warszawa 1866.
Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, oprac. S. Wołoszyn, t. II, wyd.. PWN,
Warszawa 1965.
Opracowania:
Artymiak A., Studia nad historią szkolnictwa elementarnego w obwodach kieleckim i olkuskim województwa krakowskiego (1816-1862), wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1964.
Bobkowska W., Nowe prądy w polskim szkolnictwie ludowym w początku XIX w., wyd. nakł. PAU, Kraków 1928.
Historia wychowania, red. Ł. Kurdybacha, t. 2, wyd. PWN, Warszawa 1967.
Lipiec J., Nauczanie w szkołach elementarnych Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Studia nad okręgiem częstochowskim, wyd. WSP w Częstochowie, Częstochowa 1993.
Lipiec J., Szkolnictwo okręgu częstochowskiego w latach 1815-1862, „Ziemia Częstochowska” 1976, t. XI.
Lipiec J., Warunki gospodarcze szkół elementarnych Królestwa Polskiego. Studia nad okręgiem częstochowskim lata 1815-1863, wyd. WSP w Częstochowie, Częstochowa 1989.
Lipiec J., Warunki lokalowe szkół elementarnych okręgu częstochowskiego w I połowie XX wieku, Prace Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie. Seria: Pedagogika, 1994, z. 5.
Podgórska E., Szkolnictwo elementarne Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego 1807-1831, wyd. Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, Warszawa 1960.
Szymański S., Szkolnictwo ludowe Częstochowy w okresie Królestwa Polskiego, „Ziemia Częstochowska” 1976, t. XI.
Wlaźlak W., Szkoły elementarne w okręgu pajęczańskim (1808-1832), wyd. Akademii Polonijnej Educator, Częstochowa 2001.
Związek J., Działalność oświatowa ks. Michała Zagalskiego w dekanacie częstochowskim w latach 1810-1825, Seminarium. Sprawozdania Towarzystwa Naukowego KUL, 24 (1978).
Związek J., Początek szkół elementarnych w parafii Truskolasy (1817-1830), „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 52 (1978).
Związek J., Szkoły elementarne w parafii częstochowskiej (1812-1830), „Studia Claromontana” 1981, t. 1.
