Using the advantages of Częstochowa in regional education in grades I-III
DOI:
https://doi.org/10.16926/Keywords:
regional education, early school education, Częstochowa, small homelandAbstract
The article is devoted to the issue of regional education, with particular emphasis on its imple-
mentation at the early school education stage. It presents the main assumptions of regional edu-
cation, its curriculum requirements, as well as the teaching methods and organisational forms
used during classes. The research focuses on the use of Częstochowa’s assets during regional ed-
ucation classes in grades I-III and on assessing the level of knowledge of third-grade students
about the region they live in. The analysis also includes the opinions of early school education
teachers on regional education, the actions taken by educators in its implementation, and the
difficulties encountered in this process. In addition, the study presents proposals for activities
aimed at increasing the use of Częstochowa’s assets in school practice.
References
Biczyska, M., Mitreva, M. (2004). Drama w edukacji regionalnej. W: E. Jatulewicz
(red.), Jak nas odnaleźć na mapie świata? Zeszyt edukacji regionalnej. Częstochowa: RODN „WOM”.
Denek, K. (2011). Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu.
Denek, K., Dymara, B., Korzeniowska, W. (2009). Dziecko w świecie wielkiej i małej Ojczyzny, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Drejer, F. (2013). Wychowanie dzieci do kultury regionalnej w edukacji wczesnoszkolnej. Teoria i praktyka. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa.
Dubicki, T., Majzner. R. (2006). Bilans okupacji. W: R. Szwed (red.), Częstochowa.
Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. W czasach Polski Odrodzonej i drugiej wojny światowej 1918–1945. T. 3 (s. 429–435). Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Grządzielski, Z. (2006). Życie miasta pod okupacją niemiecką. W: R. Szwed (red.), Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. W czasach Polski Odrodzonej i drugiej wojny światowej 1918–1945. T. 3 (s. 437–460). Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Hereźniak, J. (2002). Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej. Studium przyrodniczo-historyczne, Częstochowa: Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Okręgu.
Jaruga, A.N. (2020). Od przeszłości do teraźniejszości. Historia miast Częstochowy, Częstochowa: Wydawnictwo Precjoza.
Karaś, A. (2004). Propozycja wycieczki szkolnej po Ziemi Kaszubskiej jako element edukacji regionalnej. W: T. Michalski (red.) Region i edukacja regionalna – zarys problematyk (s. 27–31), Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
Kiryk, F., Rajman, J. (2002). Częstochowa w latach 1660–1793. W: F. Kiryk (red.), Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 337–382), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Klasińska, B. (2016). Wychowanie regionalne. W: M. Magda-Adamowicz, E. Kobyłecka (red.), Dziedziny wychowania w klasach początkowych (s. 152–180). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kloc, I. (1999). Przekaz dziedzictwa kulturowego a kształtowanie poczucia zakorzenienia w środowisku u dzieci w młodszym wieku szkolnym. W: M.T. Michalewska (red.). Edukacja regionalna z historii, teorii i praktyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Konieczny, W., Batkowska, I., Futoma, A., Miarecki, R., Wieland, Z. (2015). Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Częstochowy – Aktualizacja, Częstochowa: Miejska Pracownia Urbanistyczno-Planistyczna.
Korkus, A. (2004). Do kogo powrócę, gdzie poszukam cienia…? W: E. Jatulewicz (red.). Jak nas odnaleźć na mapie świata? Zeszyt edukacji regionalnej (s. 11–12). Częstochowa: RODN „WOM”.
Kowolik, P. (1999). Edukacja regionalna w przedszkolu. W: M.T. Michalewska (red.). Edukacja regionalna. Z historii, teorii i praktyki (s. 118–130). Kraków: Wydawnictwo Naukowe.
Laberschek, J. (2002). Początki Częstochowy na tle stosunków osadniczych. W: F. Kiryk (red.). Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 99–116), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Milerski, B., Śliwerski, B. (2000). Leksykon PWN. Pedagogika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nikitorowicz, J. (2006). Edukacja regionalna na pograniczach. W: A. Brzezińska,
A. Hulewska, J. Słomska (red.). Edukacja regionalna (s. 91–114). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowak, W.A. (2002). Środowisko przyrodnicze. W: F. Kiryk (red.), Częstochowa.
Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1, Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna: problemy podstawowe i otwarte,
Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Rozanow, Z., Smulikowska, E. (1995). Katalog zabytków sztuki. Miasto Częstochowa, część 1: Stare i Nowe Miasto, Częstochówka i przedmieścia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 28 czerwca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej,
w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia,kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz.U. 2024 poz. 996.
Sacharczuk, J., Szwarc, A. (2019). Kultura regionu – inspiracje i kierunki rozwoju edukacji regionalnej we współczesnej szkole. Kultura i Edukacja, 3(125), 248–267.
Snoch, B., Podobiński, S. (2000). Encyklopedyczny słownik regionu częstochowskiego. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.
Stępnik, A. (2014). Edukacja regionalna. W: J. Karbowniczek (red.). Mały leksykon pedagoga wczesnoszkolnego (s. 86). Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica.
Szewczuk, D. (2010). Koncepcja ścieżki regionalnej związanej z historią i kulturą
Lubelszczyzny. W: B. Burda, M. Szymczak (red.). „Duża i mała ojczyzna”
w świadomości historycznej, źródłach i edukacji. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Urząd Miasta Częstochowy (b.d.). Historia miasta, <https://www.czestochowa.pl/historia-miasta> [dostęp: 20.07.2025].
Wojciechowski, L. (2002). Fundacja klasztoru Jasnogórskiego. W: F. Kiryk (red.).
Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 147–163), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
