Wykorzystanie walorów Częstochowy w realizacji edukacji regionalnej w klasach I–III szkoły podstawowej
DOI:
https://doi.org/10.16926/Słowa kluczowe:
edukacja regionalna, edukacja wczesnoszkolna, Częstochowa, mała ojczyznaAbstrakt
Artykuł poświęcony jest problematyce edukacji regionalnej, ze szczególnym uwzględnieniem jej realizacji na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Zaprezentowano w nim główne założenia edukacji regionalnej, jej wymagania programowe oraz stosowane podczas zajęć metody nauczania i formy organizacyjne. Badania koncentrują się na wykorzystaniu walorów Częstochowy podczas
zajęć z zakresu edukacji regionalnej w klasach I–III oraz na ocenie poziomu wiedzy uczniów na temat zamieszkiwanego regionu. Analiza obejmuje także opinie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej na temat edukacji regionalnej, działania podejmowane przez pedagogów w zakresie jej realizacji oraz trudności napotykane w tym procesie. Ponadto w opracowaniu przedstawiono propozycje działań mających na celu zwiększenie stopnia wykorzystania walorów Częstochowy w praktyce szkolnej.
Bibliografia
Biczyska, M., Mitreva, M. (2004). Drama w edukacji regionalnej. W: E. Jatulewicz
(red.), Jak nas odnaleźć na mapie świata? Zeszyt edukacji regionalnej. Częstochowa: RODN „WOM”.
Denek, K. (2011). Edukacja pozalekcyjna i pozaszkolna, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I w Poznaniu.
Denek, K., Dymara, B., Korzeniowska, W. (2009). Dziecko w świecie wielkiej i małej Ojczyzny, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Drejer, F. (2013). Wychowanie dzieci do kultury regionalnej w edukacji wczesnoszkolnej. Teoria i praktyka. Jelenia Góra: Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa.
Dubicki, T., Majzner. R. (2006). Bilans okupacji. W: R. Szwed (red.), Częstochowa.
Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. W czasach Polski Odrodzonej i drugiej wojny światowej 1918–1945. T. 3 (s. 429–435). Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Grządzielski, Z. (2006). Życie miasta pod okupacją niemiecką. W: R. Szwed (red.), Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. W czasach Polski Odrodzonej i drugiej wojny światowej 1918–1945. T. 3 (s. 437–460). Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Hereźniak, J. (2002). Rezerwaty przyrody ziemi częstochowskiej. Studium przyrodniczo-historyczne, Częstochowa: Liga Ochrony Przyrody – Zarząd Okręgu.
Jaruga, A.N. (2020). Od przeszłości do teraźniejszości. Historia miast Częstochowy, Częstochowa: Wydawnictwo Precjoza.
Karaś, A. (2004). Propozycja wycieczki szkolnej po Ziemi Kaszubskiej jako element edukacji regionalnej. W: T. Michalski (red.) Region i edukacja regionalna – zarys problematyk (s. 27–31), Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum.
Kiryk, F., Rajman, J. (2002). Częstochowa w latach 1660–1793. W: F. Kiryk (red.), Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 337–382), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Klasińska, B. (2016). Wychowanie regionalne. W: M. Magda-Adamowicz, E. Kobyłecka (red.), Dziedziny wychowania w klasach początkowych (s. 152–180). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Kloc, I. (1999). Przekaz dziedzictwa kulturowego a kształtowanie poczucia zakorzenienia w środowisku u dzieci w młodszym wieku szkolnym. W: M.T. Michalewska (red.). Edukacja regionalna z historii, teorii i praktyki. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Konieczny, W., Batkowska, I., Futoma, A., Miarecki, R., Wieland, Z. (2015). Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Częstochowy – Aktualizacja, Częstochowa: Miejska Pracownia Urbanistyczno-Planistyczna.
Korkus, A. (2004). Do kogo powrócę, gdzie poszukam cienia…? W: E. Jatulewicz (red.). Jak nas odnaleźć na mapie świata? Zeszyt edukacji regionalnej (s. 11–12). Częstochowa: RODN „WOM”.
Kowolik, P. (1999). Edukacja regionalna w przedszkolu. W: M.T. Michalewska (red.). Edukacja regionalna. Z historii, teorii i praktyki (s. 118–130). Kraków: Wydawnictwo Naukowe.
Laberschek, J. (2002). Początki Częstochowy na tle stosunków osadniczych. W: F. Kiryk (red.). Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 99–116), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Milerski, B., Śliwerski, B. (2000). Leksykon PWN. Pedagogika, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nikitorowicz, J. (2006). Edukacja regionalna na pograniczach. W: A. Brzezińska,
A. Hulewska, J. Słomska (red.). Edukacja regionalna (s. 91–114). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nikitorowicz, J. (2009). Edukacja regionalna i międzykulturowa, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowak, W.A. (2002). Środowisko przyrodnicze. W: F. Kiryk (red.), Częstochowa.
Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1, Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
Petrykowski, P. (2003). Edukacja regionalna: problemy podstawowe i otwarte,
Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Rozanow, Z., Smulikowska, E. (1995). Katalog zabytków sztuki. Miasto Częstochowa, część 1: Stare i Nowe Miasto, Częstochówka i przedmieścia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 28 czerwca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej,
w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia,kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej. Dz.U. 2024 poz. 996.
Sacharczuk, J., Szwarc, A. (2019). Kultura regionu – inspiracje i kierunki rozwoju edukacji regionalnej we współczesnej szkole. Kultura i Edukacja, 3(125), 248–267.
Snoch, B., Podobiński, S. (2000). Encyklopedyczny słownik regionu częstochowskiego. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.
Stępnik, A. (2014). Edukacja regionalna. W: J. Karbowniczek (red.). Mały leksykon pedagoga wczesnoszkolnego (s. 86). Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica.
Szewczuk, D. (2010). Koncepcja ścieżki regionalnej związanej z historią i kulturą
Lubelszczyzny. W: B. Burda, M. Szymczak (red.). „Duża i mała ojczyzna”
w świadomości historycznej, źródłach i edukacji. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego.
Urząd Miasta Częstochowy (b.d.). Historia miasta, <https://www.czestochowa.pl/historia-miasta> [dostęp: 20.07.2025].
Wojciechowski, L. (2002). Fundacja klasztoru Jasnogórskiego. W: F. Kiryk (red.).
Częstochowa. Dzieje miasta i Klasztoru Jasnogórskiego. Okres staropolski. T. 1 (s. 147–163), Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy.
