Bezpieczeństwo finansowe w zakresie samoobliczenia podatku przez osobę zobowiązaną – odpowiedzialność karnoskarbowa

Анотація

Samoobliczenie podatku przez osobę zobowiązaną ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo
finansowe, dlatego też ustawodawca w celu stosowania prewencji ogólnej i szczególnej, oprócz
odpowiedzialności podatkowej, zdecydował się penalizować zachowania polegające na uszczupleniu
należności publicznoprawnej lub narażeniu na uszczuplenie. Samowymiaru podatku dokonuje
osoba zobowiązana, poprzez ujawnienie organom podatkowym stanu faktycznego podlegającego
opodatkowaniu, subsumpcji obowiązku podatkowego oraz zapłatę podatku. W procesie
samobliczenia podatku to na podatniku ciąży obowiązek prawidłowej oceny zdarzenia faktycznego,
a następnie – po dokonaniu wyboru norm prawa podatkowego – jego subsumpcji pod właściwą
normę prawa. Należy wskazać, iż podatnik może dokonać nieprawidłowego samoobliczenia
podatku m.in. poprzez nieprawidłową subsumpcję przez zobowiązanego normy prawnej zawierającej
podatkowy stan faktyczny, wskazanie wysokości zobowiązania podatkowego innego niż
wykazane w deklaracji, nieprawidłowość samoobliczenia kwoty zwrotu podatku, jak również poprzez
wykazanie nieprawidłowej wartości przedmiotu opodatkowania. Brak samoobliczenia może
nastąpić m.in. poprzez nieujawnienie podstawy opodatkowania, nieprowadzenie lub nierzetelne
prowadzenie ksiąg podatkowych, niezłożenie deklaracji podatkowej oraz niewykazanie kwoty
opodatkowania. Problematyka nieprawidłowego samoobliczenia podatku może podlegać odpowiedzialności
karnoskarbowej, jednakże prowadząc takie postępowanie należy zbadać winę, zamiar
sprawcy oraz zachować należytą staranność. Zważyć również należy na przepis art. 10
k.k.s., który wskazuje na usprawiedliwioną nieświadomość oraz błąd, co do prawa.