Od utopii do dystopii – wizja ludzkiej natury w renesansowych utopiach politycznych i klasycznych dystopiach science-fiction

Abstrakt

Podstawą artykułu jest zestawienie ze sobą utopii renesansowych More’a i Campanelli oraz klasycznych dystopii science-fiction autorstwa Zamiatina, Huxleya, Orwella i Lema pod kątem występującej w nich wizji natury ludzkiej oraz grożącej jej destrukcji. Inspiracją dla stworzenia tekstu jest teza Chada Walscha głosząca, że w którymś momencie w politycznym myśleniu ludzkości dokonał się zaskazujący „psychologiczny dryft” – przesunięcie myślenia utopijnego w myślenie dystopijne. Artykuł jest próbą prześledzenia kontekstu tego przesunięcia – ukazania warunków społecznych oraz filozoficznych decydujących o fakcie, że pojęcie natury ludzkiej, wizja szczęścia i idealnego społeczeństwa, a także ideał indywidualnej egzystencji zaczęły być postrzegane zupełnie inaczej, co zadecydowało także o stopniowym porzucaniu myślenia
utopijnego na rzecz wskazujących na niebezpieczeństwa tworzenia takich systemów, tekstów dystopijnych.