Działalność Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1892–1918)
DOI:
https://doi.org/10.16926/p.2020.29.19Słowa kluczowe:
Towarzystwo Szkoły Ludowej, Lwów, oświata pozaszkolnaAbstrakt
The Folk School Association was established in Cracow in the year 1891 to celebrate the one hundredth anniversary of adopting the Constitution of the Third of May.
The principal task of this organisation was to foster the national identity of plebeian masses by means of developing education, which was regarded as an important method of defending national interests in the period when there the Polish state was nowhere to be found on the map of the world. Until the year 1918, the Folk School Association had been active on Polish territories constituting the Austrian partition. Its practical activity consisted in awakening the hope of regaining independence. Its activity within the scope of developing curricula was conducted in two principal directions: educating and upbringing children and young people, and also organising adult education.
For children and young people, orphanages, Froebel's kindergardens, and school halls of residence were conducted, and financial support for building primary schools in the countryside and on the areas inhabited by populations mixed in terms of nationality was provided.
Amongst the varied forms of activity organised elsewhere than in school in the countryside, an important place was that of libraries, reading rooms and community centres, where talks on history and subjects connected with fostering patriotism, and also relevant to daily life, were organised. The celebrations of national anniversaries connected with the history of Poland took place on a regular basis.
Ever new and varied forms of activities, apart from courses for the illiterate, were added to the offer. Complementary courses for women, as well as agricultural, horticulture, carpentry and construction work courses for men, were conducted.
By means of its activity, the Folk School Association exerted a significant influence upon the population of the countryside and small towns. It disseminated education and culture, and shaped national, social and political identity.
Bibliografia
Aleksander T., Działalność Towarzystwa Szkoły Ludowej na Sądecczyźnie, „Ro-cznik Sądecki” 1973, t. 14.
Aleksander T., Oświata pozaszkolna w programach walnych zgromadzeń Towa-rzystwa Szkoły Ludowej, [w:] Galicja i jej dziedzictwo, t. 8, Myśl edukacyj-na w Galicji 1772–1918, Rzeszów 1996.
Bednarzak-Libera M., Formy działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej na wsi galicyjskiej w latach 1891–1914, [w:] Kultura i oświata wsi, pod red. A. Meis¬snera, Rzeszów 1996.
Bednarzak-Libera M., Oświata pozaszkolna w działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej (1891–1918), „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Rolniczo-Pe-dagogicznej w Siedlcach. Nauki Humanistyczne. Historia” 1996, nr 45.
Ciompa P., Pierwsze dziesięciolecie Towarzystwa Szkoły Ludowej pod względem finansowym (1892–1902), Kraków 1904.
Giza S., Jan Dąbski. Całe życie dla ludu, Warszawa 1979.
[J.D.], Kartki z przeszłości Ak. Koła TSL, „Nasza Praca” 1938, nr 18.
Jubileuszowe sprawozdanie Akademickiego Koła TSL we Lwowie za rok 1938, Lwów [1939].
Łapot M., Inspektor szkolny na cenzurowanym – casus Eladiusza Petryki (przyczynek do stosunków narodowościowych w szkolnictwie galicyjskim doby autonomicznej), „Rocznik Polsko-Ukraiński” 2017, t. XIX, http://dx.doi.org/10.16926/rpu.2017.19.04
Łapot M., Placówki wychowania przedszkolnego we Lwowie do roku 1939, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2016, nr 1–2, DOI:10.17460/2016.1_2.04
Majorek Cz., Polska myśl pedagogiczna w zaborze austriackim (1772–1918), „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, R. XXXV, 1992, nr 3–4.
„Miesięcznik Towarzystwa Szkoły Ludowej” 1901, nr 1, nr 5; 1905, t. V, z. 9.
„Nasza Praca” 1938, nr 18.
Porembalski J., Moja praca w TSL. Wspomnienia, Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Dział Rękopisów, rkps 15 395.
Potoczny J., Początki działalności kulturalno-oświatowej Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie (1892–1914), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace z Historii Oświaty i Wychowania IV” 1994, z. 174.
Potoczny J., Teoria elementarnego kształcenia dorosłych, popularyzacji wiedzy i czytelnictwa w Galicji doby autonomicznej, [w:] Z tradycji polskiej teorii i praktyki andragogicznej, pod red. E. Sapii-Drewniak i A. Stopińskiej-Pa¬jąk, Toruń 1997.
Próchnicki Z., Dwudziestopięciolecie Towarzystwa Szkoły Ludowej, Lwów 1916.
„Przewodnik Oświatowy” 1907, nr 8–9.
Rędziński K., Szkolnictwo galicyjskie na uchodźstwie wojennym (1914–1918), Częstochowa 2008.
Rymar S., Pogląd krytyczny na dotychczasową pracę oświatową i udział w niej młodzieży, Kraków 1908.
Sandler B., System Froebla w Galicji, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1959, t. II.
Sikora W., Towarzystwo Szkoły Ludowej w latach 1891–1929, Kraków 1929.
Sprawozdanie Akademickiego Koła TSL we Lwowie za rok 1912, Lwów 1912.
Sprawozdanie Koła Akademickiego Tow. Szkoły Ludowej, Lwów 1908.
Sprawozdanie Koła im. T.T. Jeża Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie za rok 1911, Lwów 1912.
Sprawozdanie Koła Pań Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie za rok 1895, Lwów 1896.
Sprawozdanie Koła Pań we Lwowie nr 1, Lwów 1892.
Sprawozdanie z czynności zarządu Koła Pań Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie za rok 1908, Lwów 1909.
Sprawozdanie Zarządu Głównego Towarzystwa Szkoły Ludowej za lata 1914 i 1915, Kraków 1916.
Sprawozdanie Zarządu Lwowskiego Związku Okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1913, Lwów 1914.
Sprawozdanie Zarządu Technickiego Koła TSL we Lwowie za rok 1903, Lwów 1904.
Statut i regulaminy Towarzystwa Szkoły Ludowej, Kraków 1894.
Stępowski M., Towarzystwo Szkoły Ludowej. Jak powstało, co zrobiło i do czego dąży (1891–1911), Kraków 1911.
Stopińska-Pająk A., Polska oświata dorosłych w Galicji na przełomie XIX i XX wieku. Kierunki i formy kształcenia, [w:] Galicja i jej dziedzictwo. Nauka i oświata, t. 3, pod red. A. Meissnera i J. Wyrozumskiego, Rzeszów 1995.
Terlecki R., Oświata dorosłych i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii, Wrocław [i in.] 1990.
Zwiercan-Witkowska M., Towarzystwo Szkoły Ludowej w latach 1891–1939, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” 2003, R. LIII.
