Teoretyczne i metodologiczne zasady formułowania modelu jakości życia dla różnych grup populacji

Abstrakt

Wskaźniki jakości życia są niejasne i nieznormalizowane; problem określenia pojedynczego, ilościowego znaczenia jakości życia pozostaje nierozstrzygnięty. Celem niniejszego artykułu jest opisanie typów współczesnego podejścia do określenia jakości życia i zaproponowanie na tej podstawie wyczerpującego modelu teoretycznego w celu wyjaśnienia zjawiska jakości życia i roli zdrowia w jej osiągnięciu. Wykorzystano następujące metody badawcze: analiza i synteza literatury naukowej i danych dokumentacyjnych, metody teoretycznych badań naukowych (analiza, synteza, specyfikacja, klasyfikacja, metoda historyczna, analiza porównawcza, analiza systemowa i strukturalna). Udowodniono, że jakość życia jest ściśle powiązana z ludzkim zdrowiem i obejmuje byt fizyczny, umysłowy i społeczny, z uwzględnieniem przekonań, oczekiwań i światopoglądu. W oparciu o analizę teoretyczną, zaproponowano wieloskładnikową strukturę jakości życia, biorąc pod uwagę zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty życia, popularne wśród ludzi różnej płci, różnego wieku i stanu zdrowia. Jako główne składniki tego modelu zdefiniowano domeny, poddomeny, wskaźniki oraz składowe. Wśród najważniejszych składowych wymieniono: składową fizyczną, składową umysłową, aktywność społeczną, składową materialną, rozwój i tożsamość, środowisko. Jakość życia związaną ze zdrowiem wyodrębniono jako najważniejszą część tego modelu. Opracowano model teoretyczny oparty na zasadach konsekwencji, hierarchii, równouprawnienia, determinizmu, spójności czynników wewnętrznych i warunków zewnętrznych.