Udział jednostek wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej w misji ONZ w Chorwacji w latach 1992–1995 – zarys problemu

Abstrakt

Wewnętrzny konflikt w Federacyjnej Republice Jugosławii rozpoczął się w czerwcu 1991 r., kiedy Słowenia i jej sąsiad – Chorwacja ogłosiły niepodległość od Jugosławii. Walki w Słowenii zakończyły się po 10 dniach, natomiast eskalacja konfliktu w Chorwacji trwała przez kolejne miesiące. Pod koniec 1991 r. na terytorium Chorwacji toczyły się regularne walki pomiędzy oddziałami zbuntowanych Serbów (wspieranych przez armię federalną) a siłami zbrojnymi nowo proklamowanej Republiki Chorwacji. Rada Bezpieczeństwa postanowiła, za zgodą przedstawicieli władz federalnych i Chorwacji, skierować misję, która miała przywrócić pokój pomiędzy stronami konfliktu. 15 lutego 1992 r. Sekretarz Generalny ONZ zalecił Radzie Bezpieczeństwa utworzenie Sił Ochronnych ONZ (UNPROFOR). Do wysłania sił wojskowych została zaproszona Polska, która zobowiązała się do sformowania pełnego batalionu operacyjnego. W artykule zostały przedstawione okoliczności tworzenia i funkcjonowania PKW UNPROFOR, który został ulokowany w 1992 r. w strefie odpowiedzialności w Sektorze „Północ”, w którym stacjonowali, obok Polaków, Nigeryjczycy i Duńczycy. Polski batalion sił pokojowych ONZ w byłej Jugosławii pełnił swoją służbę od kwietnia 1992 r. do grudnia 1995 r., przy czym w ramach mandatu UNPROFOR zakończył działania w marcu 1995 r. Przez szeregi POLBATT przewinęło się ponad 3 tysiące żołnierzy. Była to pierwsza misja operacyjna Wojska Polskiego i pierwsza w warunkach odzyskania pełnej suwerenności przez Polskę. Polscy żołnierze, pomimo braku doświadczenia i skomplikowanej sytuacji politycznej w rejonie odpowiedzialności (w Krajinie), wywiązywali się z zadań mandatowych, osiągając zadowalające wyniki w trakcie działań operacyjnych.