Temat kresowy w Dwudziestoleciu i jego modelowe reprezentacje
Słowa kluczowe:
temat jako kategoria badawcza, serie tematyczne, emigracja wyobraźni, kontrowersje wokół pojęcia „Kresy”, kresowy dyskurs literacki, typologia kresowych opowieści/narracji, literatura polska lat 1918–1939, typology of borderland stories/narrativesAbstrakt
Bibliografia
Abramowska J., Serie tematyczne, [w:] taż, Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 1995, s. 34-52.
Bakuła B., Kolonialne i postkolonialne aspekty polskiego dyskursu kresoznawczego (zarys problematyki), „Teksty Drugie” 2006, nr 6, s. 11-33.
Battaglia O. F., Katolickie piśmiennictwo w Polsce niepodległej, [w:] Udział twórczości katolickiej w dzisiejszej literaturze świata. Zbiorowy zarys monograficzny. T. 2. Przeł. J. Birkenmajer, Kraków 1935, s. 89 -100.
Beauvois D., Moja przygoda z Kresami, „Ruch Literacki” 1989, z. 4-5, s. 281-291.
Błoński J., Bezładne rozważania starego krytyka, który zastanawia się, jak napisałby historię prozy polskiej w latach istnienia Polski Ludowej, „Teksty Drugie” 1990, nr 1.
Błoński J., Polski raj, „Tygodnik Powszechny” 1987, nr 51-52.
Burkot S., Proza XX-lecia międzywojennego z pespektywy współczesnej, „Miesięcznik Literacki” 1978, nr 9.
Cat (S. Cat-Mackiewicz), Triumf kobiety, „Słowo” (Wilno) 1922, nr 62 (z 13 X).
Choroszy A. J., Kresowość Stanisława Vincenza, „Konteksty Kultury” 2020, nr 2.
Chrzanowski T., Kresy czyli obszary tęsknot, WL, Kraków 2001.
Czachowski K., Maria Rodziewiczówna na tle swoich powieści, Poznań b.r.w. (1935).
Czachowski K., Obraz współczesnej literatury polskiej 1884-1933, t. 3 Ekspresjonizm i neorealizm, Lwów 1936.
Czaplejewicz E., Czym jest literatura kresowa? [w:] Kresy w literaturze. Twórcy dwudziestowieczni pod red. E. Czaplejewicza i E. Kasperskiego, Wyd. „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1996.
Czaplejewicz E., Kresy i Europa, „Przegląd Humanistyczny” 1992, nr 3.
Czaplejewicz E., Królestwo różnorodności, [w:] E. Czaplejewicz, E. Kasperski, Literatura i różnorodność. Kresy i pogranicza, Wyd. DiG, Warszawa 1996.
Davies N., Un monde bouleverse, [w:] Les confins de l’ancienne Pologne. Ukraine, Lituanie, Bieulorussie XVI – XX siecles, ed. D. Beauvois, Presses Universitaires de Lille 1988.
Dutka E., Próby topograficzne. Miejsca i krajobrazy w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Wyd. UŚ, Katowice 2014.
Dybciak K., Tematy kresowe w XX-wiecznej literaturze polskiej, [w:] Europa nieprowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772 – 1999. Praca zbiorowa pod red. K. Jasiewicza, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa; Londyn 1999.
Dylągowa H., Kresy wschodnie we wspomnieniach, [w:] Europa nieprowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772 – 1999. Praca zbiorowa pod red. K. Jasiewicza, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa; Londyn 1999,
Eberhardt P., Kresy Wschodnie – granice, terytorium, ludność polska, [w:] Europa nieprowincjonalna. Przemiany na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej (Białoruś, Litwa, Łotwa, Ukraina, wschodnie pogranicze III Rzeczypospolitej Polskiej) w latach 1772 – 1999. Praca zbiorowa pod red. K. Jasiewicza, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa; Londyn 1999,
Estreicher S., Przedmowy do Pożogi (1922) Z. Kossak-Szczuckiej oraz do Burzy od Wschodu (1925) M. Dunin-Kozickiej.
Fik I., Dwadzieścia lat literatury polskiej (1918 – 1938), Kraków 1939, [w:] tegoż, Wybór pism krytycznych. Oprac. A. Chruszczyński, KiW, Warszawa 1961.
Fiut A., Wielkie Księstwo Litewskie: między utopią a nostalgią, [w:] Ostatni obywatele Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. T. Bujnicki, K. Stępnik, Wyd. UMCS, Lublin 2005.
Gosk H., Polski dyskurs w niefikcjonalnych zapisach międzywojennych. Próba lektury w perspektywie postcolonial studies, [w:] Dwudziestolecie 1918 – 1939. Odkrycia, fascynacje, zaprzeczenia, red. A.S. Kowalczyk, T. Wójcik, A. Zieniewicz, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010.
Górski J., Parweniusz z rodowodem. Biografia T. Dołęgi-Mostowicza, Wyd. Iskry, Warszawa 2021.
Iwaszkiewicz J., Niewiasty kresowe, „Wiadomości Literackie” 1926, nr 5 z 31 I.
Jarzębski J., Exodus (ewolucja obrazu kresów po wojnie), [w:] tegoż, W Polsce czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie współczesnej, Wyd. PEN, Warszawa 1992.
Jasinowski B., Podstawowe znaczenie kresów południowo-wschodnich w budowie psychiki i świadomości narodowej, „Pamiętnik Literacki” 1936, nr 2.
Jeziorska-Haładyj J., Opowiadanie i oddziaływanie, [w:] Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego po red. naukową D. Ulickiej, Wyd. IBL PAN, Warszawa 2020.
Kiersnowski R., Kresy przez małe i wielkie „K” – kryteria tożsamości, [w:] Kresy – pojęcie i rzeczywistość. Red. K. Handke, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa 1997.
Kolbuszewski J., Dramat pomniejszania granic, „Odra” 1989, nr 11.
Kolbuszewski J., Legenda Kresów w literaturze polskiej XIX i XX w., [w:] Między Polską etniczną a historyczną pod red. W. Wrzesińskiego, Wyd. Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1988.
Kołaczkowski S., Literatura kresów polskich. Powieść i pamiętniki, „Przegląd Warszawski” 1925, nr 50.
Kossak-Szczucka Z., Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917 – 1919 (1922), Księgarnia św. Jacka, Katowice – Cieszyn 1990.
Krasicka-Rogalita J., Rozstajne drogi, Nieśwież 1924.
Krzyżanowski J., Literatura pamiętnikarsko-podróżnicza, „Przegląd Warszawski” 1923, nr 25.
Kwiatkowski J., Polski archetyp oblężenia. Historia – Sienkiewicz – Mrożek – Herbert, „Znak” 1988, nr 11.
Lednicki W., Pamiętniki, t. 1, Londyn 1963.
Łempicki S., Udział ziem południowo-wschodnich Rzeczypospolitej w piśmiennictwie polskim, „Pamiętnik Literacki” 1936, nr 2.
Makowiecki Z. A., Trzy legendy literackie. Przybyszewski, Witkacy, Gałczyński, PIW, Warszawa 1980.
Między Polską etniczną a historyczną pod red. W. Wrzesińskiego, Wyd. Polskiej Akademii Nauk, Wrocław 1988.
Miłosz C., Rok myśliwego, Wyd. Znak, Kraków 1991.
Nicieja S. S., O „kresomanii” i „kresofobii”, [w:] tegoż, Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych, t. XIX, Wyd. UO, Opole 2023.
Olejniczak J., Posłowie, [w:] Z. Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917 – 1919, Księgarnia św. Jacka, Katowice – Cieszyn 1990.
Paźniewski W., Gramatyka rozproszenia. Wydawnictwo i Agencja Autorska OFFMAX s.c., Sosnowiec 1995.
Rodziewiczówna M., Lato leśnych ludzi (1920), KiW, Warszawa 1995.
Rodziewiczówna M., Niedobitowski z granicznego bastionu (1926), KAW, Białystok 1991.
Siewior K., Wielkie poruszenie. Pojałtańskie narracje migracyjne w kulturze polskiej, IBL PAN, Warszawa 2018.
Skirmuntt K., Idea jagiellońska a polityka kresowa, Wilno 1925.
Stempowski J., Etapy pewnego odwrotu (1960), [w:] tenże, W dolinie Dniestru. Pisma o Ukrainie. Wybrał, opracował, posłowiem i przypisami opatrzył A. S. Kowalczyk, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2014.
Stępnik K., Henryk Sienkiewicz. Koniunkcje kresowe, [w:] Dyskursy pogranicza. Wektory literatury, red. J. Pasterska i Z. Ożóg, Wyd. UR, Rzeszów 2019.
Tomaszewska W., Metafizyczne i religijne. Problem subtematu w dziele literackim na przykładzie prozy kresowej Włodzimierza Odojewskiego, Wyd. UKSW, Warszawa 2011.
Uliasz S., „Jasność” i „ciemność” dwudziestolecia. Zagadnienie katastrofizmu w polskiej literaturze międzywojennej, [w:] Z problemów aksjologii literatury i kultury popularnej, red. S. Uliasz, Wyd. WSP, Rzeszów 1996.
Uliasz S., Literatura Kresów – kresy literatury. Fenomen Kresów Wschodnich w literaturze polskiej dwudziestolecia międzywojennego, Wyd. WSP, Rzeszów 1994 ( przekład na jęz. ukraiński :Literatura pograniccja – pograniccja literaturi: (fenomen schidnich Kresiv u polskij literaturi mizvoennogo dvadcatilittja), Wyd. Nacjonalnij Universitet im. Tarasa Szewczenki, perkl. R. Radisevs’kogo, Kiiv 2011); tegoż, Problem Kresów w literaturze polskiej lat 1918 – 2018. Znaczące perspektywy interpretacyjne, „Tematy i Konteksty” 2018, nr 8 (wersja anglojęzyczna, Kresy (Polish Eastern Borderlands) in Polish Literature of 1918-2018. Significant Interpretative Perspectives, „Tematy i Konteksty” 2020, nr 1); tegoż, Opowieść Jerzego Stempowskiego o „Kresach”. Rekonesans badawczy, „Studia Filologiczne UJK” 2020, t. 33.
Uliasz S., Z dziejów legendy Orląt Lwowskich w literaturze polskiej, [w:] tenże, O literaturze Kresów i pograniczu kultur. Rozprawy i szkice, Wyd. UR, Rzeszów 2001.
Vincenz S., Na wysokiej połoninie. Pasmo 3, Barwinkowy wianek, „Pax”, Warszawa 1983.
Wańkowicz M., Czerwień i amarant. Szczenięce lata. Opierzona rewolucja, Wyd. Literackie, Kraków 1974.
Wiegandt E., Austria felix, czyli o micie Galicji w prozie współczesnej, [w:] Modele świata i człowieka. Szkice o powieści współczesnej pod red. J. Święcha, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1985.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Stanisław Uliasz
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution 3.0 Unported License.
