Literary awards of the Polish Academy of Literature – status and research plan

Authors

Keywords:

Polish Academy of Literature (1933–1939), literary awards of the Polish Academy of Literature (1935–1939)

Abstract

The article presents a plan for research on literary prizes awarded by the Polish Academy of Literature (PAL) between 1935 and 1939. Academies and prizes are considered key elements of the “economy of prestige” (James English’s term), that is, the collective and politicized system of cultural practices that “produce” art as “cultural value” as a result of many complex transactions between various actors in social life (e.g., politicians, officials, writers, literary critics, publishers, booksellers). PAL regulated the “economy of prestige” through awards as “measures of literary value” in several ways, including creating a canon of the most outstanding writers, announcing and awarding literary prizes (independently or with other institutions), and its members supporting the creation of other literary prizes and serving on their juries. The results of the study of these ways in which PAL regulated the “economy of prestige” will deepen our knowledge of the institutions, mechanisms and practices that dynamized Polish literary life in the 1930s.

Author Biography

Professor, University of Szczecin

Agata Zawiszewska-Semeniuk is a professor and literary scholar working at the Institute of Literature and New Media at the University of Szczecin. She is the author of numerous works on the history of periodicals, women’s writing, and literary life in the first half of the 20th century. Her major monographs include: The Reception of Russian Literature in "Wiadomości Literackie", 1924–1939 (2005), The West in the Eyes of Liberals: German, French, and English Literature in "Wiadomości Literackie", 1924–1939 (2006), A Conscious Life: On the Modern Intellectual Prose of Irena Krzywicka (2010), Between Young Poland, the Skamander Group, and the Avant-garde: Women Writing Poetry in the Early 20th Century (2015), "Ster" Edited by Paulina Kuczalska-Reinschmit. Lwów 1895–1897 (2017), Between the Lviv and Warsaw Editions of "Ster": The Social and Journalistic Activity of Paulina Kuczalska-Reinschmit at the Beginning of the 20th Century (2021), and The Dispute over the Polish Academy of Literature (2022).

References

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Archiwum Polskiej Akademii Literatury, rkps. sygn. 11391–11399.

Biernacki A., Polska Akademia Literatury, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1985, s. 198–199.

Biernacki A., Polska Akademia Literatury, [w:] Literatura polska XX wieku. Prze-wodnik encyklopedyczny, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, War-szawa 2000, s. 48.

Boratyńska M., Dokumentacja nagród literackich przyznawanych w latach 1918–1939, Warszawa 1973, Biblioteka Instytutu Badań Literackich PAN, mps sygn. 1169.

Budnik A., Infrastruktura wartości. Nagrody literackie w Polsce po przełomie 1989 roku jako narzędzie wymiany kapitałów, „Zarządzanie w Kulturze” 2020, z. 1, s. 39–50.

Chmielewska A., W służbie państwa, społeczeństwa i narodu. „Państwowotwórczy” artyści plastycy w II Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2006.

Czapliński P., Gry w prestiż, [w:] J. English, Ekonomia prestiżu, przeł. P. Czapliński, Ł. Zaremba, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2013, s. 7–24.

Czy wskrzesić Polską Akademię Literatury? Ankieta „Odrodzenia”, „Odrodzenie” 1947, nr 10, s. 1; nr 11, s. 2; nr 13, s. 3; nr 14–15, s. 3; nr 16, s. 4–5.

Irzykowski K., Dziennik, t. 2: 1916–1944, oprac. B. Górska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.Irzykowski K., Listy 1897–1944, zebr. i oprac. B. Winklowa, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1998.

Irzykowski K., Polska Rada (Izba)Literacka, „Robotnik” 1928, nr 131, s. 2. Irzykowski K., Zamiast Akademii – Izba, „Robotnik” 1928, nr 98, s. 2.

Jankowicz G., Piękni wygrani. Wpływ nagród na strukturę pola literackiego, [w:] Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Podręcznik, red. G. Jankowicz, Ha!art, Kraków 2015, s. 113–155.

Janota W., Akademicy w Katowicach. Glossy górnośląskie, „Śląsk” 1996, nr11, s. 79.Jaworski S., Od „Drogi” do „Pionu”. O kształtowaniu się sanacyjnego programu „upaństwowienia” literatury, „Rocznik Komisji Historycznoliterackiej” 1967, s. 105–146.

Krzywoszewski S., Długie życie. Wspomnienia, t. 2, Biblioteka Polska, Warszawa 1947.

Lam S., Organizacja pracy literackiej, Księgarnia Akademicka, Lwów 1917.

Lam S., Życie wśród wielu, przyg. do druku A. Lam, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1968.

Madajczyk Cz., Klerk czy intelektualista zaangażowany? Świat polityki wobec twórców kultury i naukowców europejskich w pierwszej połowie XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999.

(Mi) [Migowa J.], Rozmowa z M. Choromańskim, „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1934, nr 61, s.7.

Michał Choromański, [w:] Słownik współczesnych pisarzy polskich, t. 1, red. E. Korzeniewska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1963, s. 344–346.

Nałkowska Z., Dzienniki, t. 4: 1930–1939, cz. 1–2, oprac. H. Kirchner, Czytelnik, Warszawa 1988.

Polska Akademia Literatury, [w:] Słownik współczesnych pisarzy polskich, seria I, t. 1, red. E. Korzeniewska i in., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1963, s. 98–101.

Postanowienie Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z dnia 19 grudnia 1933 r. w sprawie nagród artystycznych, ustanowionych przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, „Monitor Polski” 1933, nr 296, poz. 327.

Przerwa-Tetmajer K., Akademia literatury polskiej, „Kurier Warszawski” 1919, nr 59, s. 2–3; przedr. „Gazeta Warszawska” 1919, nr 63, s. 5; „Goniec Krakowski” 1919, nr 58, s. 5.

Ptasińska M., Co z tą Akademią?, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2002, nr 10, s. 42–44.

Ptasińska M., Działalność Polskiej Akademii Literatury na polu propagandy czytelnictwa. Zarys problematyki, „Studia Kieleckie” 1992, nr4 (76), s. 97–104.

Ptasińska M., Spór o Akademię, „Studia Kieleckie” 1994, nr 2 (84), s. 61–69.

Regulamin Nagrody PAL dla Młodych, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1933–1936, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1937, s. 272–274.

Regulamin Nagrody za dzieło napisane piękną polszczyzną, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1937–1938, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1939, s. 168.

Regulamin Polskiej Akademii Literatury, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Litera-tury. 1933–1936, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1937, s. 241–250.

Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1933–1936, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1937.

Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1937–1938, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1939.

Rogowicz W., Pierwszy laureat Akademii Literatury, „Kurier Poranny” 1934, nr 58, s. 3.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 września 1933r. o Polskiej Akademii Literatury, „Monitor Polski” z dn. 11 października 1933r. (nr 234, rozdz. 254). Rozstrzygnięcie plebiscytu czytelników „Wiadomości Literackich”. „Kogo wybralibyśmy do Akademii Niezależnych, gdyby taka akademia powstała?”, „Wiadomości Literackie” 1935, nr 6, s. 1.

Rusinek M., Moja wieża Babel, Pax, Warszawa 1982.Rusinek M., Opowieści niezmyślone dawne i nowe. Wspomnienia literackie, t. 1, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975.

Sieroszewski W., Dziennik (29 XI 1938 –31 XII 1939), wybrał i przyg. do druku A. Lam, [w:] tegoż, Dzieła, t.20, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1963.

Skotnicki J., Przy sztalugach i przy biurku. Wspomnienia, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1957.Sprawozdanie z działalności Polskiej Akademii Literatury w roku 1934/35, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1933–1936, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1937, s. 225–229.

Sprawozdanie z działalności Polskiej Akademii Literatury w roku 1935/36, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1933–1936, Polska Akademia Litera-tury, Warszawa 1937, s. 155–158.

Sprawozdanie z działalności Polskiej Akademii Literatury w roku 1936/37, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1937–1938, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1939, s. 151–154.

Sprawozdanie z działalności Polskiej Akademii Literatury w roku 1937/38, [w:] Rocznik Polskiej Akademii Literatury. 1937–1938, Polska Akademia Literatury, Warszawa 1939, s. 155–158.

Statut Nagród artystycznych, ustanowionych przez Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, „Monitor Polski” 1933, nr 296, poz. 327.

Stempowski J., Literatura w okresie wielkiej przebudowy, [s.n.], Wilno 1935.Throsby D., Ekonomia i kultura, przeł. O. Siara, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2010.Ustawa z dnia 2lipca 1937r. o Polskiej Akademii Literatury, Dz.U. RP nr 52, z dn. 4lipca 1937 r., poz. 404.Wielki plebiscyt czytelników „Wiadomości Literackich”. Akademia Niezależnych. Nagroda „Wiadomości Literackich” za najwybitniejszą książkę r. 1934, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 52/53, s. 1.

Winklowa B., Polska Akademia Literatury. „Nim ją reskrypt do życia powoła...”, [w:] O współczesnej kulturze literackiej, red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, t. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973, s. 275–314.

Wyka K., Choromański i Gunnarsson, „Pion” 1934, nr 8, s. 8.Zamorski J.K., Dzienniki 1930–1939, oprac. R. Litwiński, M. Sioma, Wydawnictwo LTW, Dziekanów Leśny 2011.

Zawiszewska A., Niebezpieczne związki literatury i polityki. Na przykładzie Polskiej Akademii Literatury, [w:] Metamorfozy społeczne, t.4:Kultura i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, red. W. Mędrzecki, A. Zawiszewska, Instytut Historii PAN, Warszawa 2012, s. 233–254.

Zawiszewska A., Spór o Polską Akademię Literatury, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2022.

Zawodziński K.W., Akademia a dezorientacja, „Wiadomości Literackie” 1931, nr11, s. 2.

Żeleński(Boy)T., Listy, oprac. B. Winklowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972.

Żeromski S., Projekt Akademii Literatury [1918], [w:] tegoż, Dzieła, red. S. Pigoń, wstęp H. Markiewicz, Pisma różne, t. 2: Pisma literackie i krytyczne, Czytelnik, Warszawa 1963, s. 31–75.

Żongołłowicz B., Dzienniki 1930–1936, oprac. D. Zamojska, Przegląd Wschodni – Studium Europy Wschodniej, Warszawa 2004.

Żółkiewski S., Kultura literacka 1918–1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973.

Downloads

Published

2024-12-31

Issue

No. 1 (2024): Czytanie Dwudziestolecia [Reading the Interwar]

Section

Articles

License

Copyright (c) 2025 Czytanie Dwudziestolecia [Reading the Interwar]

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 Unported License.

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/