Interinstitutional support and deinstitutionalization of social services for individuals with disabilities as a context for inclusive education
DOI:
https://doi.org/10.16926/eat.2024.13.22Słowa kluczowe:
wsparcie społeczne, inkuzja, współpraca, deinstytucjonalizacja, normalizacjaAbstrakt
Wsparcie międzyinstytucjonalne a deinstytucjonalizacja usług społecznych dla osób z niepełnosprawnościami jako kontekst edukacji włączającej
Artykuł ukazuje dwa pozornie sprzeczne trendy w organizacji usług społecznych dla osób z niepełnosprawnościami: doskonalenie funkcjonowania instytucji udzielających wsparcia poprzez współpracę międzyinstytucjonalną oraz deinstytucjonalizację, uznawaną za priorytet w polityce społecznej. Nie muszą być one jednak traktowane jako wykluczające się. Celem artykułu jest przybliżenie pedagogom pojęcia i założeń procesu deinstytucjonalizacji - słabo rozpoznawalnego w środowisku oświatowym, oraz dopełniających go (i wbrew pozorom niesprzecznych) procesów (neo)instytucjonalizacji i reinstytucjonalizacji. Deinstytucjonalizacja nie dotyczy bezpośrednio tego resortu, ale kształtuje realia wsparcia środowiskowego dla uczniów z niepełnosprawnością w edukacji włączającej. Artykuł przedstawia polskie innowacyjne rozwiązania kooperacji (Kręgi Wsparcia, Kooperacje 3D, Model Wsparcia Międzysektorowego).
Downloads
Bibliografia
Bodnieks, V. (2020). The new institutionalism: A tool for analysing defence and security institutions. Security and Defence Quarterly, 32(5), 83–94. https://doi.org/10.35467/sdq/130903
Model Kooperacje 3D. (n.d.). Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Katowicach. https://3d.rops-katowice.pl/model-kooperacje-3d/
Instytucjonalizacja. (n.d.). W Słownik Języka Polskiego (PWN). https://sjp.pwn.pl/slowniki/instytucjonalizacja.html
Foucault, M. (2020). Bezpieczeństwo: Terytorium: Populacja. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Goffman, E. (2011). Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Instytucja. (n.d.). W Wielki Słownik Języka Polskiego WSJP. https://wsjp.pl/haslo/podglad/11925/instytucja/3050576/organizacja
Grewiński, M., Lizut, J., & Rabiej, P. (Eds.). (2024). Ogólnopolska diagnoza deinstytucjonalizacji usług społecznych na terenie 16 województw Polski. ROPS Toruń / Uczelnia Korczaka, Elipsa. https://uodi.uw.edu.pl
Hall, P., & Taylor, C. R. (1996). Political science and the three new institutionalisms. Political Studies, 44(5), 936–957. https://la.utexas.edu/users/chenry/core/Course%20Materials/Hall&TaylorPolStuds/9705162186.pdf
Immergut, E. M. (1998). The theoretical core of the new institutionalism. Politics and Society, 26(1), 5–34. https://www.miguelangelmartinez.net/IMG/pdf/1998_Immergut_New_institutionalism_PS.pdf
Model Wsparcia Międzysektorowego (MWM) (n.d.). Uniwersytet Śląski w Katowicach. https://mwm.us.edu.pl/
Jachimczak, B., & Podgórska-Jachnik, D. (2023). Edukacja włączająca w perspektywie i zadaniach samorządu terytorialnego. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Jordan, P., Świeczkowska, K., & Żyta, A. (2024). Środowiskowy model kręgów wsparcia realizowany przez placówki i/lub organizacje. Propozycja na rzecz deinstytucjonalizacji. Stowarzyszenie Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, Koło Gdańsk.
Krajewski, M. (2020). Po co nam instytucje kultury? Małopolski Instytut Kultury. https://mik.krakow.pl/publikacje/marek-krajewski-po-co-nam-instytucje-kultury/
Krakowiak-Drzewiecka, M. (2017). Badanie instytucji: dylematy, metody, doświadczenia. Annales. Etyka W Życiu Gospodarczym, 20(2), 31–43. https://doi.org/10.18778/1899-2226.20.2.03
Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kwiek, M. (2015). Podzielony uniwersytet. Od deinstytucjonalizacji do reinstytucjonalizacji misji badawczej polskich uczelni. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 2(46), 41–74. https://doi.org/10.14746/nsw.2015.2.2
Modele kooperacji. Księga Rekomendacyjna. (2021). Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Rzeszowie. https://liderzykooperacji.pl/wp-content/uploads/2021/10/Księga_rekomendacyjna_do_umieszkania-w-sieci.pdf
National Council for Special Education (NCSE). (2024). An inclusive education for an inclusive society: Policy advice paper on special schools and classes.
Olsen, J. P. (2010). Governing through institution building. Institutional theory and recent European experiments in democratic organization. Oxford University Press.
Pieliński, B. (2013). Instytucjonalizmy a polityka społeczna. Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje, 12, 25–43. https://www.problemypolitykispolecznej.pl/pdf-123084-51242?filename=Institutionalism%20and.pdf
Powell, W. W., & Bromley, P. (2015). New institutionalism in the analysis of complex organizations. In D. Wright (Ed.), International encyclopedia of the social & behavioral sciences (2nd ed., Vol. 16, pp. 764–769). Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.32181-X
Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Łodzi. (2023). Regionalny plan rozwoju usług społecznych i deinstytucjonalizacji dla województwa łódzkiego na lata 2023-2025. https://rcpslodz.pl/rcps-lodz-t20/aktualnosci-a26/regionalny-plan-rozwoju-uslug-spolecznych-i-deinstytucjonalizacji-dla-wojewodztwa-lodzkiego-na-lata-2023-2025-r474
Szkoła w kręgach wsparcia. (n.d.). Projekt „Bezpieczna przyszłość Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną – testowanie modelu”. PSONI Koło w Gdańsku / Stowarzyszenie BORIS. https://kregiwsparcia.pl/szkola-w-kregach-2/
Sekułowicz, M., & Podgórska-Jachnik, D. (2020). Słowo wstępne. Wybrane problemy autyzmu oraz inne aktualne wyzwania inkluzji społecznej i edukacyjnej. Edukacja, 2(153), 5–9.
Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2021-2030 (2021). https://dziennikustaw.gov.pl/MP/rok/2021/pozycja/218
Strategia rozwoju usług społecznych. Polityka publiczna do roku 2030 (z perspektywą do 2035 r.) (2022). MP, 767.
Šiška, J., & Beadle-Brown, J. (2020). Report on the transition from institutional care to community-based services in 27 EU member states. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.33643.77607
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Dorota Podgórska-Jachnik
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Mam świadomość, że czasopismo jest wydawane na licencji Creative Commons - Uznanie autorstwa (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode).
Przesyłając artykuł wyrażam zgodę na jego udostępnienie na tej licencji