Ironia, koniec świata i władza. O „Zbrodni z premedytacją" Witolda Gombrowicza

Autor

Słowa kluczowe:

Witold Gombrowicz – interpretacja, Ironia, Nominalizm, władza

Abstrakt

Artykuł Ironia, koniec świata i władza. O „Zbrodni z premedytacją” Witolda Gombrowicza jest interpretacją jednego z przedwojennych opowiadań autora Ferdydurke. Kontekstem odczytania jest kategoria ironii traktowana w porządku historyczno-kulturowym. Destrukcyjno-kreacyjny potencjał tej kategorii komunikacyjnej, z którego Gombrowicz korzysta, pokazuje, na ile podmiot ironiczny zaangażowany jest w polityczność, której celem jest władza i stanowienie zasad w nominalistycznym świecie.

Biogram autora

  • dr hab. prof. UG - Uniwersytet Gdański

    Marcin Całbecki – urodzony w 1977 roku w Bydgoszczy. Doktor habilitowany, profesor uczelni w Zakładzie Historii Literatury Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego. Autor pięciu monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych.

Bibliografia

Allemann B., O ironii jako kategorii literackiej, przeł. M. Dramińska-Joczowa, [w:] Ironia, red. M. Głowiński, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002, s. 17–41.

Bartoszyński K., O nieważności „tego, jak było naprawdę” („Zbrodnia z premedytacją” Witolda Gombrowicza), [w:] Gombrowicz i krytycy, wybór i oprac. Z. Łapiński, Wydawnictwo Literackie, Kraków – Wrocław 1984, s. 385–395.

Brückner A., Zbrodnia, [hasło w:] Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970, s. 648.

Gombrowicz W., Zbrodnia z premedytacją, [w:] tegoż, Bakakaj, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1993, s. 30–60.

Jarzębski J., Gra w Gombrowicza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982.

Kierkegaard S., O pojęciu ironii z nieustającym odniesieniem do Sokratesa, przeł. A. Djakowska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.

Markowski M.P., Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-31

Numer

Nr 1 (2024): Czytanie Dwudziestolecia

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Marcin Całbecki

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/