Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach w edukacji

Abstrakt

Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach (Solution-Focused Approach – SFA) jest metodą pracy z klientem polegającą na poszukiwaniu rozwiązań dla sytuacji problemowych (w zasadzie niezależnie od natury samego problemu), bez odwoływania się do analizy przyczyn danego problemu, jego natury i podłoża. Istotą Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach jest rozwijanie u klienta motywacji i procesu zmiany poprzez wzmacnianie jego skutecznych działań, prowadzących w kierunku oczekiwanych celów. Ponad 30 lat rozwoju PSR przyczyniło się do upowszechnienia tej metody w wielu miejscach na świecie, począwszy od Stanów Zjednoczonych i Kanady, poprzez Wielką Brytanię, kraje skandynawskie, Holandię, Australię, po Polskę. W Europie propagowaniem tego nurtu zajmuje się Europejskie Stowarzyszenie Terapii Krótkoterminowej (European Brief Therapy Association), które organizuje coroczne konferencje, fi nansuje projekty badawcze itp. W Polsce PSR wdrażano i upowszechniano podczas 3-letniego (2004–2007) polsko-holenderskiego projektu Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach w systemach pomocy społecznej i edukacji w Polsce, koordynowanego przez Fontys OSO – Uniwersytet Fontys w Tilburgu oraz Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W jego realizację było zaangażowanych ponad 1000 osób z różnych ośrodków pomocowych oraz naukowych w Małopolsce, na Śląsku oraz w Holandii. Prowadzono warsztaty pokazowe dla wielu instytucji oraz wykształcono grupę profesjonalnych trenerów PSR. Oprócz szeroko rozumianej terapii, PSR jest również praktykowane w obszarze poradnictwa, doradztwa zawodowego, pracy socjalnej, kuratorskiej, w zarządzaniu zespołami pracowniczymi, coachingu i edukacji. Artykuł zawiera zasady, metody i przykłady zastosowania Podejścia Skoncentrowanego na Rozwiązaniach w edukacji, w pracy indywidualnej i grupowej z uczniami na różnych poziomach kształcenia.

Pdf

Bibliografia

Berger, B. (2007). SFA w praktyce szkolnej. W: J. Kienhuis, T. Świtek (red.). Klient ekspertem. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach i jego zastosowanie w Polsce. T. Stanek, M. Świtek (tłum.). Kraków.

Briggs, J., Miller, G. (2007). Superwizja dla sukcesu. W: T. Nelson (red.). Edukacja i szkolenie w krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. T. Stanek (tłum.). Kraków.

Czerniawska, E. (1999). Samoregulacja uczenia się – aktualny stan wiedzy. Psychologia Wychowawcza, 5.

De Jong, P., Berg, I. (2007). Rozmowy o rozwiązaniach. M. Izdebski (tłum.). Kraków.

Dembo, M. H. (1997). Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa.

Faure, E. (1975). Uczyć się, aby być: raport Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji UNESCO. Z. Zakrzewska (tłum.). Warszawa.

Grochulska, J. (1994). Granice możliwości edukacyjnych człowieka. Kraków.

Grochulska, J. (1996). Uczyć kierowania własnym losem. W: J. Grochulska, M. Kawka, W. Went (red.). Pomiędzy wolnością a przymusem: w poszukiwaniu złotego środka w edukacji. Materiały z ogólnopolskiej konferencji w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, 6–7 maja 1994. Kraków.

Grochulska-Stec, J. (1995). Rozszerzanie granic możliwości rozwojowych człowieka. W: M. Feiner (red.). Alternatywne teorie i praktyki wychowawcze. Kraków.

Kienhuis, J. (2007). Dajmy uczniom głos. W: J. Kienhuis, T. Świtek (red.). Klient ekspertem. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach i jego zastosowanie w Polsce. T. Stanek, M. Świtek (tłum.). Kraków.

Kienhuis, J., Świtek, T. (2007). Klient ekspertem. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach i jego zastosowanie w Polsce. T. Stanek, M. Świtek (tłum.). Kraków.

Korczak, J. (1978). Jak kochać dziecko. W: J. Korczak. Pisma wybrane. Warszawa.

Kujawiński, J. (1998a). Metody edukacyjne nauczania i wspierania edukacyjnego w klasach początkowych. Poznań.

Kujawiński, J. (1998b). Współdziałanie partnerskie w szkole: uczniów z nauczycielami i uczniów ze sobą. Poznań.

McCombs, B. J., Pope, J. E. (1997). Trudny uczeń, jak go skłonić do nauki. Warszawa.

Nelson, T. (red.) (2007). Edukacja i szkolenie w krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. T. Stanek (tłum.). Kraków.

Palka, S. (1984). Kształcenie poprzez badanie w praktyce szkolnej. Kraków.

Paris, S. G., Ayres, L. R. (1997). Stawanie się refl eksyjnym uczniem i nauczycielem. M. Janowski, M. Micińska (tłum.). Warszawa.

Puślecki, W. (1996). Kształcenie wyzwalające w edukacji wczesnoszkolnej. Kraków.

Sagor, R. (2008). Badanie przez działanie: jak wspólnie badać, żeby lepiej uczyć. K. Kruszyński (tłum.). Warszawa.

Sterna, D. (2008). Ocenianie kształtujące w praktyce: z przykładami z kursu internetowego „Akademii Szkoły Uczącej Się”. Warszawa.

Symalla, R. (2002). TEACCH – nauczyć się żyć z autyzmem. W: A. Perzanowska, A. Wolińska-Chlebosz, A. Dąbek-Malczyk (red.). Żyć z autyzmem: wybrane zagadnienia dotyczące problematyki osób dorosłych z autyzmem. Kraków.

Szatmari, P. (2007). Uwięziony umysł. Opowieści o ludziach z autyzmem. M. Sekerdej (tłum.). Kraków.

Szczepkowski, J. (2007). Terapia młodzieży z problemem narkotykowym: podejście skoncentrowane na rozwiązaniach. Toruń.

Śliwerski, B. (2007). Pedagogika alternatywna: postulaty, projekty i kontynuacje. T. I. Kraków.

Śliwerski, B. (2008a). Edukacja autorska. Kraków.

Śliwerski, B. (2008b). Pedagogika alternatywna: postulaty, projekty i kontynuacje. T. II. Kraków.

Śliwerski, B. (2008c). Wyspy oporu edukacyjnego. Kraków.

Śliwerski, B., Piekarski, J. (red.) (2000). Edukacja alternatywna: nowe teorie, modele badań i reformy. Kraków.

Śnieżyński, M. (2001). Dialog edukacyjny. Kraków.

Świtek, T. (2009). Ścieżki rozwiązań. Kraków.

Świtek, T. Podejście Skoncentrowane na Rozwiązaniach. Kurs podstawowy. Materiały szkoleniowe nieopublikowane. Maszynopis.

Trenhaile, J. (2007). Superwizja skoncentrowana na rozwiązaniach. W: T. Nelson (red.). Edukacja i szkolenie w krótkoterminowej terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach. T. Stanek (tłum.). Kraków.

Wojciechowska-Charlak, B. (1984). Formy współudziału uczniów klas I–III w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Życie Szkoły, 4.

Wojciechowska-Charlak, B. (1991). Efektywność współudziału uczniów w procesie dydaktyczno-wychowawczym. Warszawa.

http://www.centrumpsr.eu (19.06.2009).

http://www.ebta.nu (17.06.2009).

http://www.metis.pl (15.06.2009).

http://www.tsr.pl (25.06.2009).

http://www.uj.edu.pl (20.06.2009).

http://www.wioskitematyczne.org.pl (23.06.2009)